برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP) (بخش پنجم)

نویسنده : مهدی فضعلی
ناشر : همکاران سیستم
تاریخ انتشار : 05/03/1384

6- ERP چالش‌های پیش رو:

در گذشته فرایندهای تجاری مثل مالی- حسابداری و مدیریت منابع انسانی به خوبی توسط سیستم‌های ERP نصب شده، حمایت می‌شدند، اما به تازگی این سیستم‌ها در مواردی هم‌چون برنامه‌ریزی زنجیره‌ی تامین، مدیریت روابط مشتری (CRM) و فروش حمایت ناکارایی داشته‌اند. ازطرفی توسعه‌دهندگان سیستم شرکت، برای چیره شدن بر این ضعف‌ها راه‌حل‌هایی را شروع کرده‌اند. آن‌ها به تازگی استراتژی بهینه‌سازی زنجیره‌ی تامین و مدیریت روابط مشتری و سیستم‌هایی را در یک اقدام برای به هم پیوستگی روابط جلو اداره (مثل فروش، بازاریابی و خدمات مشتری) و عقب اداره (مثل عملیات، حمل ونقل، مالی و منابع انسانی) برای موفقیت در مزیت‌های رقابتی را دنبال می‌کنند.

1- 6 برنامه‌ریزی پیش‌رفته در مدیریت زنجیره‌ی تامین:

بیش‌تر سیستم‌های ERP موجود، هنوز معامله‌گرا هستند، به این معنا که فرایندهای تجاری معامله‌گرا مثل ثبت سفارش، مجموعه داده‌های معامله‌گرا را فراهم می‌کند. به این دلیل آن‌ها برنامه‌ریزی و قابلیت حمایت تصمیم‌گیری محدودی را عرضه می‌دارند. سیستم‌های برنامه‌ریزی پیش‌رفته با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی، مدل‌سازی و تحلیل محدودیت‌ها، زنجیره‌ی تامین را جهت جواب بهینه یا نزدیک به جواب بهینه، برای تصمیم‌گیری عرضه می‌دارند. از طرفی چون برنامه‌ریزی پیش‌رفته نمی‌تواند داده‌های مربوط به خود را ایجاد کند، برای رفع این نقیصه این برنامه‌ریزی پیش‌رفته را با سیستم ERP ادغام می‌کند. اما امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که برنامه‌ریزی پیش‌رفته تنها مزایای سنتی و بنیادی را به همراه می‌آورد و اگر بخواهد با سیستم ERP ادغام شود، تغییرات مهم را برای فرایندهای تجاری و سازمان ایجاد می‌کند که مدیریت ارشد باید درجات تغییرات را درک کند و از نیازهای مربوط به پروژه و تصمیم گیری‌های مربوط به برنامه‌ریزی حمایت کند. از طرف دیگر مدیریت ارشد باید اندازه‌گیری عملکرد سنتی را، که پیش از این بر اساس واحدهای تولید شده یا هزینه‌ی واحدهای تولید شده، اندازه‌گیری می‌شده است، تغییر دهد. حال باید با این دیدگاه جهانی، همه‌ی شرکای زنجیره‌ی تامین را در نظر گرفت.

2-6 مدیریت روابط مشتری:

افزایش قدرت خریداران و کاهش موانع بازار به همراه توسعه‌ی همیشگی، انتخاب رنگ محصولات وخدمات، شرکت‌ها را مجبور کرده است که درباره‌ی راه‌های نگه‌داشتن وفاداری مشتری و حاشیه‌ی سود خود، بازاندیشی کنند. بر کسی پوشیده نیست که روابط طولانی مدت با یک مشتری، سود بیش‌تری در مقابل مشتری جدید به همراه خواهد داشت. مدیریت روابط مشتری یک مدل تجاری متمرکز بر مشتری است که بر بازاریابی ترجیح داده می‌شود. در این مدل می‌توان از توانایی استخراج داده‌ها توسط سیستم‌های ERP و نگه‌داری داده‌ها، برای کشف کردن شرح حال مشتریان کلیدی، سودآوری مشتری و الگوهای خرید استفاده کرد. فناوری ادغام تمام ویژگی‌های مشتری،  یک دیدگاه کامل از نیازها و خواسته‌های مشتری (که همان وفاداری مشتری است)، کاهش هزینه‌ی فروش و خدمات و بهبود سود، از نتایج این مرحله خواهد بود. از این رو سیستم ادغامی مدیریت روابط مشتری با سیستم ERP که با نرم افزار Peoplesoft، J.D.Edwards، Oracle و SAP قابل اجراست، پاسخ‌گوی ویژگی‌های بالا خواهد بود. از طرفی ادغام مدیریت روابط مشتری با سیستم ERP، تغییرات اساسی در فرایندهای تجاری سازمان به دنبال خواهد داشت. با به وجود آمدن این تغییرات فرایندهای تجاری را بر توجه به نوع مشتری دوباره طراحی می‌کنیم. از سوی دیگر تغییر فرهنگ، هم‌چون یکی از ویژگی‌های یک مشتری، باید در دستور کار قرار گیرد تا داده‌های مربوط به مشتری در عرض شرکت و تمام زنجیره‌ی تامین تقسیم شود.

E-BUSINESS and ERP

ERP ابزاری برای بهینه کردن زنجیره‌ی ارزش داخلی شرکت است. اگر این نرم‌افزار به طور کامل در کل سازمان به کار گرفته شود، بخش‌های مختلف سازمان از طریق به اشتراک گذاشتن داده‌ها، به هم متصل می‌شوند. وقتی مشتریان و عرضه‌کنندگان اطلاعاتی را درخواست می کنند که در سراسر زنجیره‌ی ارزش یکپارچه شده‌اند یا وقتی هیات رییسه، سیاست‌‌ها و تاکتیک‌های یکپارچه‌ای را در نواحی مختلف مانند ساخت، موجودی، خرید و حسابداری درخواست می‌کند، سیستم‌های ERP داد‌ها را برای تجزیه و تحلیل و تبدیل به اطلاعات کلیدی که شرکت‌ها می‌توانند از آن‌ها برای تصمیم‌گیری در کسب و کار خود استفاده کنند، تطبیق می‌دهند.

اگر سیستم‌های ERP به طور موفقیت‌آمیز به کار گرفته شوند، به طراحی دوباره‌ی فرایندهای تجاری و حذف فعالیت‌هایی که ارزش افزوده ایجاد نمی‌کنند، منجر می‌شوند.

تجارت الکترونیک، شامل ارتباطات و یکپارچگی تجارت به صورت الکترونیکی و از طریق اینترنت است. این فناوری به دیگر سخن به صورت زیر تعریف شده است: «ابزاری که ارتباطات شبکه‌ای را به طریق الکترونیکی فراهم می‌سازد و به بنگاه‌ها اجازه می‌دهد که اطلاعات را دریافت، منتقل و وارد کنند.»

این صنعت می‌تواند به طور قابل ملاحظه ای عملکرد تجاری شرکت را راه تقویت ارتباطات در زنجیره‌ی ارزش بین شرکت و شرکت (B2B) و شرکت و مشتریان(B2C) بهبود بخشد.

در کنار افزایش کارایی در فروش، بازایابی و خرید، تجارت الکترونیک از طریق بهبود خدمات به مشتریان، کاهش هزینه‌ها و یکپارچه کردن فرایندهای تجاری، دست‌یابی به اثربخشی را تسهیل می‌کند.

برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP) (بخش چهارم)

نویسنده : مهدی فضعلی
ناشر : همکاران سیستم
تاریخ انتشار : 29/02/1384

5- هزینه‌های مربوط به چرخه‌ی عمر سیستم‌های ERP:

این هزینه‌ها به دو دسته‌ی مشهود و نامشهود تقسیم می‌شوند. هزینه‌های مشهود، هزینه‌هایی هستند که به شیوه‌ی مستقیم قابل اندازه‌گیری هستند. از آن‌جا که هزینه‌های نامشهود به مفاهیم نامحسوس نسبت داده می‌شوند در اندازه‌گیری آن‌ها به شیوه‌ی مستقیم، مشکلاتی وجود دارد. این هزینه‌ها با مراحل مربوط، در جدول زیر نشان داده شده است:

مرحله	هزینه های مشهود	هزینه های نا مشهود
انتخاب	­_	هزینه‌های تصمیم‌گیری
فراگیری	مشاوره‌ سخت‌افزار پروانه‌های نرم‌افزاری	هزینه‌های تصمیم‌گیری هزینه‌های فرصت از دست‌رفته
اجرا	مشاوره آموزش منابع انسانی مشخصات سیستم	ایجاد مجدد، تبدیل و تحلیل داده‌ها زمان صرف شده به وسیله کارکنان مهندسی مجدد فرآیندهای کسب‌وکار
کاربرد و نگه‌داری	پیکربندی دوباره‌ی سیستم سازگاری سیستم هزینه خرابی سیستم	هزینه‌های غیرمستقیم خرابی سیستم هزینه‌ی از دست دادن رقابت‌جویی
تکامل	هزینه‌ی کاربردهای جدید
بازنشستگی	_	هزینه‌های فرصت از دست رفته هزینه‌های تصمیم‌گیری

1-5) انتخاب

هزینه‌های نامشهود

هزینه‌ی تصمیم‌گیری: می‌توان گفت که این مرحله کم‌ترین هزینه‌ها را شامل می‌شود و از آن‌جا که در این مرحله تنها تصمیم برای انتخاب کردن یا انتخاب نکردن یک سیستم ERP مطرح است، هزینه‌های مربوط به آن؛ شامل زمان سپری شده به وسیله مدیران در وظیفه‌ی تصمیم‌گیری است. در فرآیند تصمیم‌گیری، مفهوم هزینه‌های گریز‌پذیر، برای تعریف هزینه‌هایی است که هنگام انتخاب یک راه‌حل ویژه حذف می‌شوند، درحالی که هزینه‌های گریزناپذیر هزینه‌هایی هستند که قابل حذف شدن نیستند.

2-5) فراگیری:

هزینه‌های مشهود

هزینه‌های مشاوره: مشاوران با دانش و تخصص خود در انتخاب یک سیستم ERP که با نیازهای سازمانی بیش‌ترین سازگاری را داشته باشد، به شرکت کمک می‌کنند. هم‌چنین آن‌ها در مرحله‌ی اجرا هم، سازمان را یاری می‌رسانند، به طوری که نقش یک میانجی میان تامین‌کننده‌ی یک سیستم ERP و سازمان را ایفا می‌کنند. بیش‌تر تحلیل‌گران با این موضوع که هزینه‌های مربوط به مشاوره برای یک سیستم ERP خیلی بالاست، هم‌عقیده هستند.

هزینه‌های سخت‌افزاری: دست‌یابی به یک سیستم ERP، مستلزم تغییراتی در زیربنای سخت‌افزاری موجود است. این تغییرات می‌توانند محدوده‌ی گسترده‌ای از تغییر جزیی و یا تغییر کامل سخت‌افزارهای موجود را در برگیرد. برای کامل کردن زیربنای سخت‌افزاری جدید، جنبه‌های دیگری هم‌چون ظرفیت، ارتباط شبکه، خدمات و نرخ سرعت پردازش هم، مهم هستند.

پروانه‌های (مجوزهای) نرم افزاری: بعد از انتخاب نرم‌افزار ERP، به مجموعه‌ای از قراردادهای توافقی برای تحصیل آن نیاز است. هزینه‌ی این قراردادها می‌تواند به شیوه‌های مختلفی محاسبه شود. بعضی قراردادها، تعداد پروانه‌ها (مجوزها) و تعداد کاربران را بررسی می‌کند و بعضی دیگر شامل عواملی چون مزایای سازمان و تعداد پرسنل هستند. به طور معمول پیش‌نهاد کاهش قیمت توسط تامین‌کنندگان، به تعداد قسمت‌های آموخته و فراگیری کاربردهای گسترده و خرید خدمات نگه‌داری و بهبود نرم‌افزار بستگی دارد.

هزینه‌های نامشهود

هزینه‌ی تصمیم‌گیری: در مرحله‌ی فراگیری هزینه‌های تصمیم‌گیری باید دوباره تحلیل شوند. تصمیم اصلی شامل انتخاب یک سیستم ERP است، که بیش‌ترین تناسب را با نیازهای سازمان داشته باشد.

هزینه‌های فرصت از دست رفته: این هزینه‌ها فرصت از دست رفته را آن هنگام که یک انتخاب رها می شود، اندازه می‌گیرند. در تحلیل‌های مربوط به چندین سیستم ERP که در بازار وجود دارند، این هزینه‌ها باید در نظر گرفته شوند.

تحلیل‌گران تاکید می‌کنند که باید در باره‌ی نرخ برگشت سرمایه مطالعه‌ و بررسی شود. این نرخ، در برگیرنده‌ی دو عنصر بسیار مهم است: "چه مقدار و چه موقع". عنصر چه مقدار، مزایایی را که به وسیله سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود، نشان می‌دهد، درحالی‌که عنصر دوم، چه موقع، دوره‌ی بازگشت سرمایه را نشان می‌دهد.

3-5) اجرا:

هزینه های مشهود

هزینه‌های مشاوره: بیش‌تر سازمان‌ها برای اجرای ERP ازمشاوران استفاده می‌کنند. این واقعیت وجود دارد که سازمان‌ها برای کامل کردن فرآیند از دانش فنی لازم برخوردار نیسیتند. بر این اساس مشاوران؛ دانش، تجربه و روش‌های اجرایی و برنامه‌های آموزشی برای به کارگیری نرم‌افزار را در اختیار  کاربران قرار می‌دهند، و نیز به مهندسی مجدد سازمان و فرآیندهای آن کمک می‌کنند.

هزینه‌های آموزش: در این‌جا آموزش تیم پروژه و کاربران نهایی آن را خواهیم داشت. این هزینه‌ها به طور معمول زیاد هستند؛ زیرا کاربران افزون بر کاربرد نرم افزار جدید به یادگیری مجموعه‌ای از فرآیندهای جدید، نیاز دارند. برای کمینه کردن هزینه‌های آموزش باید از ابزارهای اینترنتی یا ابزارهای کنفرانس ویدیویی که تعداد آموزش‌دهندگان را کاهش و ابعاد آموزش را افزایش می‌دهد، استفاده کنیم.

هزینه‌های منابع انسانی: این هزینه‌ها مربوط به تیم پروژه هستند که وزن بالایی هم دارند، از آن‌جا که این افراد متخصصان حرفه‌ای هستند، قیمت هرساعت کاری آن‌ها بالاست و گاه لازم است که منابع انسانی مورد نیاز از خارج سازمان استخدام شوند.

هزینه‌های مشخصات سیستم: این هزینه‌ها نه تنها به تعداد ساعاتی که نیروی انسانی بر روی وظایفخود متمرکز می‌شوند، بستگی دارد، بلکه شامل ابزارهای فراگیری که به ایجاد بینش سازمانی کمک می‌کند، نیز وابسته است.

هزینه های نامشهود

ایجادمجدد، تبدیل و تحلیل داده‌ها: تلاش انجام گرفته در ایجاد مجدد نرم‌افزار و سازگاری با نیازهای جدید، به طور معمول اندازه گیری نمی شوند، هر چند مدت‌زمانی را به خود اختصاص داده است. داده‌ها در سیستم جدید باعث افزایش هزینه‌های پروژه خواهند شد، چون به طور معمول آن‌ها با فرم‌های جدید متناسب نیستند، از این رو نیاز به وارد کردن داده‌های جدید به وجود می‌آید.

زمان صرف شده به وسیله‌ی کارکنان: تیم پروژه و کارکنان آن مجبورند دفعات کاری خود را نگه دارند و وظایف مربوط به پروژه را انجام دهند. هزینه‌های مرتبط با این تلاش و ضایعات مربوط به کارایی به طور معمول اندازه‌گیری نمی‌شوند. نگه‌داری کل زمان‌های صرف شده در پروژه، می‌تواند نتیجه‌ای در استخدام کارکنان به همراه داشته باشد، که این هزینه‌ها قابل اندازه‌گیری هستند.

هزینه‌های مهندسی مجدد شرکت: شرکت تحقیقاتیForreste درسال 1997تخمین زده است که در نصب یک نوع نرم‌افزار SAP بیش از50% بودجه‌ی مرحله اجرا برای مهندسی مجدد فرآیند شرکت مصرف شده است. اجرای سیستم ERP دربیش‌تر مواقع به معنای یک تغییر اساسی در فرآیندهای تجاری سازمان است که شامل تغییرات اجباری در فرآیندها و ساختارهای سازمانی است.

4-5) نگه‌داری وکاربرد

هزینه‌های مشهود

 پیکربندی سیستم: به طور معمول بعد از اجرای یک سیستم ERP ناکارایی‌هایی در عملیات سیستم مشاهده می‌شود که هرکدام نیازمند اصلاحاتی در پیکربندی سیستم ERP هستند.

سازگاری سیستم: سازمان‌ها همیشه در حال تغییر و تحول هستند، بنابراین نیاز داریم که سیستم را با این تغییرات سازگار کنیم، بنابراین معرفی جریان اطلاعات جدید و فرآیندهای تجاری جدید روی کارکرد و عملکرد سیستم ERP تاثیر می‌گذارد.

هزینه‌های خرابی سیستم: هزینه‌های خرابی، با بروز خرابی در یک سیستم  ERP، ایجاد می‌شوند. در یک سازمان بزرگ هزینه‌های مستقیم خیلی زیاد هستند، چون سفارش‌ها نمی‌توانند برآورده شوند، موجودی نمی‌تواند به روز شود و گاه این خرابی‌ها باعث ایجاد بی‌نظمی در سازمان‌های تجاری می‌شود.

هزینه‌های نامشهود

هزینه‌های غیرمستقیم خرابی سیستم: خرابی‌های سیستم باعث بروز هزینه‌های غیرمستقیم می‌شود. این هزینه‌ها عبارت‌اند از، از دست دادن دست‌رسی به اطلاعات حیاتی، از دست دادن رضایت مشتری یا ناتوانی برای بقا در تجارت.

ازدست دادن انگیزه‌ی رقابت‌جویی: یک انتقاد عمومی به سیستم ERP استاندارد بودن مدل‌های تجاری در تمام مدل‌های ERP است. بیش‌تر سازمان‌ها مدل‌های تجاری که اجرای نرم‌افزار را آسان می‌کند، انتخاب می‌کنند. اگرچه ممکن است این مدل‌ها مزیت‌های رقابتی را در دیگر سازمان‌ها از دست بدهند. این تغییرات باید به صورت اقتصادی اندازه‌گیری شوند.

5-5) تکامل

هزینه‌های مشهود

هزینه‌ی کاربردهای جدید: در این مرحله هزینه‌ی اصلی مربوط به خرید و اجرای کاربردهای جدید است. مثل برنامه‌ریزی و زمان‌بندی پیش‌رفته، مدیریت روابط مشتری و جریان کاری، تجارت الکترونیک و غیره.

6-5) بازنشستگی

هزینه‌های مشهود

دراین مرحله هزینه‌های فرصت از دست رفته، هزینه‌های تصمیم‌گیری و همه‌ی هزینه‌های مشهود مرتبط با نرم‌افزار تکرار می‌شوند. با فرا رسیدن این مرحله، انتظار می‌رود که سرمایه‌ی اولیه برگشته باشد. در موارد ناتمام گذاشتن (برای مثال مرحله اجرا)، هزینه‌های مرتبط از ضایعات بالا ایجاد می‌شوند. این نمونه برای شرکت Foxmeyer درسال 1999 اتفاق افتاد، این شرکت ورشکستگی خود را به سرمایه‌گذاری بالا بر روی سیستم ERP نسبت داده است.

برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) (بخش سوم)

نویسنده : مهدی فضعلی
ناشر : همکاران سیستم
تاریخ انتشار : 23/02/1384

3- چرخه عمر سیستمهای ERP:

برای تعریف مدل چرخه‌ی عمر سیستم‌های ERP، ازمدل ارایه شده‌ به وسیله‌ی Esteves&Pastor درسال 1999، استفاده شده است. این مدل در مراحل و ابعاد، ساخت‌یافته است. در ادامه مراحل مختلف این چرخه و شرح مختصری از هر مرحله آورده شده است:

مرحله‌ی اول، تصمیم برای انتخاب:

در این مرحله مدیران زمینه‌های نیاز به یک سیستم ERP جدید را بررسی می‌کنند و با انتخاب نگرش سیستم جامع اطلاعاتی، بهترین چالش‌های حیاتی یک شرکت را عنوان خواهند کرد و استرتژی  سازمانی را بهبود خواهند بخشید. مرحله‌ی تصمیم‌گیری شامل تعریف نیازمندی‌های سیستم، اهداف و مزایای سیستم و تحلیل تاثیر این انتخاب در یک شرکت و کلیه سطوح سازمانی است.

مرحله‌ی دوم، انتخاب یا فراگیری:

در این مرحله یک سیستمERP که با احتیاجات سازمان به بهترین نحو تناسب داشته باشد و نیاز به تغییرات را به کم‌ترین میزان برساند، انتخاب می‌شود. در مراحل بعدی چرخه عمرERP، به ویژه مرحله‌ی اجرا یک شرکت مشاوره در نظر گرفته می‌شود. عواملی چون قیمت، آموزش و خدمات نگه‌داری بررسی و موافقت قراردادی تعریف می‌شود. در این مرحله تحلیل نرخ برگشت سرمایه‌ی هر محصول، بسیار با اهمیت است.

مرحله‌ی سوم، اجرا:

این مرحله شامل ایجاد دوباره یا تطبیق و سازگاری نرم‌افزار سیستم ERP با نیازهای سازمان باشد. به طور معمول این وظیفه با کمک مشاوران برای تهیه‌ی روش‌های اجرا، دانش و آموزش ایجاد شده است.

مرحله‌ی چهارم، کاربرد و نگه‌داری:

این مرحله زمان را پوشش می‌دهد. در جایی که محصول سیستم‌های ERP سود داشته باشند و بی‌نظمی‌ها را به کم‌ترین میزان برساند. در طول این مرحله باید از جنبه‌های کارکردی، توانایی و شایستگی‌های سازمانی و فرآیندهای تجاری آگاهی داشته باشیم. یک سیستم اجرایی باید به خوبی نگه‌داری شود تا خرابی سیستم قابل تصحیح باشد، پیشنهادهای بهینگی برآورده شوند و یک سیستم جامع برای بهبود ایجاد شود.

مرحله‌ی پنجم، تکامل:

این مرحله یکپارچگی توانایی‌های جدید در سیستم ERP، در برآورده کردن نیازهای جدید را با عنوان زمان‌بندی و برنامه‌ریزی پیش‌رفته، مدیریت زنجیره‌ی تامین، مدیریت ارتباط با مشتری و جریان کاری برعهده دارد.

مرحله‌ی ششم، بازنشستگی:

این مرحله زمانی به وجود می‌آید که فناوری جدید سیستم ERP نارسایی داشته باشد، یا به نیازهای شرکت، با نگرشی تازه پرداخته شود. در این‌جا مدیران نسبت به جای‌گزینی دیگر نگرش‌های سیستم‌های اطلاعاتی که تناسب بیش‌تری با نیازهای سازمانی خواهند داشت، تصمیم‌گیری می‌کنند.

4- روش‌های پیاده سازی ERP :

‍

الف) روش‌شناسی راه‌حل جامع (The Total Solution)

"ارنست" و "یانگ" دو روش سیستماتیک جهت مهندسی مجدد سیستم‌ها ارایه کرده‌اند، که راه‌حل جامع نامیده می‌شود. این روش‌شناسی 3 فاز عمده دارد:

فاز 1- پیش‌نهاد ارزش (ایجاد یک مورد کاربردی کسب‌وکار برای یک راه‌حل SAP)

قبل از شروع هر کاری باید اطمینان حاصل کرد که روش به کار رفته برای نوع کسب‌وکار مناسب است.  برای اطمینان باید به سوال‌های زیر پاسخ داد:

- آیا سرمایه‌گذاری انجام شده برای این فناوری قابل توجیح است؟

- آیا راه‌حل، با اهداف شرکت سازگاری دارد؟

- آیا مدیریت شرکت درک درستی از تغییر دارد و آیا این تغییرات پشتیبانی خواهد شد؟

- میزان پیش‌رفت فرآیند پروژه را کدام نقاط کلیدی اندازه‌گیری می‌کند؟

فاز 2- ارزیابی آمادگی سازمان برای تغییر

از آن‌جا که تغییر به بسیاری از افراد تحمیل می‌شود،ضروری است که انتظارات تغییر در افراد قبل از تغییر ایجاد شود. در این فاز باید به سوال‌های زیر پاسخ داد:

آیا سازمان برای تغییر آماده است؟

آیا هر کس در فضا و شرایط تغییر قرار گرفته است یا خیر؟

تغییرات چه‌گونه مدیریت خواهد شد؟

انتظارات مدیریت چیست؟

پاسخ به این سوالات، تعیین کننده‌ی رویکرد پیاده‌سازی خواهد بود و آگاهی از پاسخ آن‌ها نیز می‌تواند به پیش‌رفت پروژه کمک کند و مانع انطباق‌ناپذیری عوامل تغییر با واقعیت‌های مشتری خواهد شد.

فاز 3- رویکرد تعیین ارزش افزوده حاصل از پیاده سازی

در این فاز انتظارات موجود و ارزش افزوده‌ی پروژه در دوره‌های زمانی کوتاه و بلند، مهم‌ترین عامل کلیدی موفقیت پروژه به شمار می‌آید. چون اگر پیش‌رفت پروژه ملموس باشد، پذیرش آن برای افراد مقاوم در برابر تغییر آسان‌تر خواهد شد.

ب) روش‌شناسی Accelerated SAP

روش‌شناسیASAP یک طرح جزیی از پروژه  SAP است که تمام فعالیت‌های پیاده‌سازی را در بر می‌گیرد.  پیمودن مراحل این پروژه سریع‌تر از پروژه‌های دیگر است. این روش‌شناسی شامل فازهای زیر است:

فاز 1- آماده‌سازی پروژه

در این فاز برنامه‌ریزی مناسب و ارزیابی آمادگی سازمانی انجام می‌گیرد، تا اطمینان حاصل شود که:

برای انجام پروژه در سازمان توافق کامل وجود دارد.

اهداف روشن برای پروژه تعیین شده است.

فرهنگ تغییرپذیری در شرکت وجود دارد.

فاز 2- مدل سازی کسب وکار

در این فاز ابزارهای کامل شامل فرآیندهای کسب‌وکار از پیش تعریف شده به کار می‌روند، که با استفاده از پرسش‌نامه‌ها و الگوها، فرآیندهای جدید مدل‌سازی می‌شوند. الگوهای جدید شامل Best Practiceها هستند.

فاز 3- انطباق سیستم با واقعیت

بر اساس مدل‌سازی کسب‌وکار یک فرآیند دو مرحله‌ای برای پیکربندی یک سیستم R/3 آغاز می‌شود. در این مرحله خطوط کلی سیستم جدید تعیین‌شده و سیستم برای برآورده کردن نیازمندی‌های کسب‌وکار آماده می‌شود. این خطوط کلی به کاربری مدل‌های کسب‌وکار در دنیای واقعی کمک می‌کند و یک دیدگاه از تبادلات سیستم در عمل ارایه می‌دهد.

فاز 4- تعیین اعتبار مدل (پیاده‌سازی و آزمایش)

در این فاز سیستم طراحی شده، پیاده‌سازی و آزمایش می‌شود.

فاز 5- آماده‌سازی نهایی

در این مرحله سیستم  R/3 به خوبی منطبق شده و آزمایش نهایی برای پیاده‌سازی انجام می‌شود.

فاز 6- پشتیبانی

در این فاز بازنگری‌های ضروری در سیستم R/3 انجام می‌شود. SAP خدماتی را به صورت برخط (Online) فراهم می‌کند، تا از پیاده‌سازی موفق سیستم، اطمینان حاصل شود. نگه‌داری سیستم نیز در این فاز انجام می‌شود.

­­

ج) روش‌شناسی  Fast Track

اگر برای رسیدن به اهداف کسب‌وکار، مهندسی مجدد کلی فرآیندها ضروری باشد، روش‌شناسی FastTrack پیاده‌سازی ERP را تسریع می‌کند. این روش‌شناسی 5 مرحله دارد که با فعالیت‌های مشخص در جهت رسیدن به اهداف ERP کمک می‌کند:

فاز 1-  تعیین حوزه‌ی مساله و برنامه‌ریزی

در این فاز تعریف پروژه و حوزه‌ی مساله اتفاق می‌افتد.

فاز 2- تعیین آرمان‌ها و اهداف

در این مرحله آرمان‌ها و اهداف مشخص می‌شوند.

فاز 3- طراحی مجدد

در این فاز طراحی و توسعه‌ی نرم‌افزار انجام می‌شود.

فاز 4- پیکربندی

در این فاز، نرم‌افزار ایجاد و برنامه‌ریزی، تست و یکپارچگی نرم‌افزار، انجام می‌شود.

فاز 5- تست و تحویل

در این فاز سیستم مورد آزمایش نهایی قرار می‌گیرد.

برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) (بخش دوم)

نویسنده : مهدی فضعلی
ناشر : همکاران سیستم
تاریخ انتشار : 18/02/1384

چرا شرکت‌ها ERP را در تجارت خود به کار می‌گیرند؟

1- یکپارچه کردن اطلاعات مالیERP: با این کار یک سیستم یکپارچه و با ثبات طراحی می‌شود که کلیه عملیات بخش‌های فروش، حسابداری، مالی و سایر واحدهای مرتبط را ادغام می‌کند و دوباره کاری دراین بخش‌ها را ازبین می‌برد.

2-یکپارچه کردن اطلاعات سفارش مشتریان: سیستم ERP می}تواند چرخه‌ی سفارش مشتریان را از زمانی که مشتری درخواست خدمت می‌کند تا زمانی که کالا دریافت کالا و صورت‌حساب مالی، برنامه‌ریزی کند. با استفاده از این نرم‌افزار، شرکت‌ها با پی‌گیری مسیر سفارش به آسانی بخش‌های ساخت، موجودی و حمل‌و‌نقل را با یکدیگر هماهنگ می‌کنند.

3- استاندارد کردن و سرعت بخشیدن به فرآیندهای ساخت: سیستم ERP با شیوه‌های استاندارد، مراحل مختلف ساخت یک محصول را خودکار می‌کند. استانداردسازی فرآیندها و استفاده از یک سیستم کامپیوتری یکپارچه می‌تواند زمان ساخت را کاهش داده، بهره‌وری را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهد.

4- کاهش موجودی: ERP به هموارسازی و بهبود فرآیند در حال ساخت کمک می‌کند. آن موجودی در جریان ساخت را کاهش می‌دهد. ERP با تحویل به موقع کالا به مشتریان، موجودی کالای ساخته شده را کاهش می‌دهد و در این راستا از مدیریت زنجیره تامین کمک می‌گیرد.

5- استانداردسازی اطلاعات منابع انسانی: در شرکت‌هایی که در چند زمینه‌ی کاری فعالیت می‌کنند،ERP شیوه‌های ساده‌ای برای ردیابی اطلاعات مربوط به ساعات کاری کارمندان و مزایا و خدمات آن‌ها ارایه می‌دهد.ERP با به کارگیری صحیح کارمندان در پروژه‌های مختلف، به این امر کمک می‌کند.

2- مراحل برنامه‌ریزی سیستم‌های ERP:

الف- ارزیابی نیازها و انتخاب یک سیستم ERP درست:

به طور عموم برنامه‌ریزی برای طراحی سیستم ERP زمانی اتفاق می‌افتد که سازمان تشخیص دهد روش‌ها و فرآیندهای تجاری جاری پاسخ‌‌گوی نیازهای استراتژیک آینده و حال سازمان نیست؛ بنابراین اولین قدم در برنامه‌ریزی، ارزیابی نیازهای سازمان است. از طرف دیگر، هزینه‌های اجرای سیستم ERP شامل هزینه‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری، مشاوره و پرسنلی، می‌تواند دو یا سه درصد درآمد شرکت را به خود اختصاص دهد. ارزیابی این نیازها و هزینه‌ها کمک می‌کند تا درباره‌ی بهبود سیستم موجود یا اجرای سیستم ERP جدید تصمیم‌گیری کنیم.

برای انجام درستERP، باید رویه‌های کسب و کار و انجام کار افراد، تغییر کنند. این تغییرات بدون زحمت ممکن نیستند، اما اگر شیوه‌های کسب و کار به خوبی با یکدیگر یکپارچه شده باشند، (سفارش‌ها به موقع حمل می‌شوند، بهره‌وری نسبت به سایر رقبا بالاتر است، مشتری به طور کامل رضایت دارد) در این حالت، دیگر حتا دلیلی برای به کارگیری ERP وجود ندارد.

دلایل قابل قبول برای اجرای یک سیستم جدیدERP:

- ناتوانی سیستم موجود در برآورده کردن نیازهای سازمانی

- احتیاج سیستم موجود به منابع وسیع برای نگه‌داری و حمایت

- برسی نیاز فرآیند یک شرکت به مهندسی مجدد

- کاستی سیستم‌های اطلاعاتی موجود در شرکت

- ناتوانی کارکنان در پاسخ‌گویی آسان به سوالات یا اطلاعاتی که به وسیله‌ی مشتریان و تامین‌کنندگان کلیدی، درخواست می‌شود.

- ورود اطلاعات یکسان از راه‌های گوناگون به سیستم موجود

ب-تطبیق فرآیندهای تجاری سازمان با سیستمERP:

برای بهتر فهمیدن خطرات و جذابیت‌های سیستم ERP، باید مشکلات موجود را درک و آن‌ها را در طراحی سیستم، منظور کنیم. نقص عمده‌ی سیستم‌های قدیمی در بسیاری از سازمان‌های بزرگ، پراکندگی اطلاعات بود. تا قبل از به وجود آمدن سیستم‌های ERP، ابتدا نحوه‌ی عملیات تجاری مشخص می‌شد و سپس نرم‌افزاری که از فرآیندهای تجاری به بهترین نحو حمایت می‌کرد، انتخاب می‌کردند. این توالی بعد از به وجود آمدن سیستم ERP، معکوس شد. بنابراین فرآیند تجاری اغلب مواقع جهت تناسب با سیستم جدید باید تغییر کند.

پ-استنباط احتیاجات سازمانی:

بیش‌تر شرکت‌ها در درک کامل مزایای سیستم‌های ERP، شکست می‌خورند، زیرا آن‌ها یک شیوه‌ی سازمان‌یافته برای فهم مزایای ابزارهای اطلاعاتی جدید و سیستم‌های شرکت ندارند. بنابراین سازمان را نمی‌توان در معرض یکپارچه شدن قرار داد. بخش‌های سازمان به وسیله‌ی مجموعه‌ای از اهداف مربوط به خود کار می‌کنند، اندازه گیری عملکرد و پاداش‌ها، به جای این‌که کلی باشند، کارکردی هستند و عده کمی از کارکنان با دیدگاه گسترش شرکت، آشنایی دارند. از این رو مدیریت عالی باید رهبری همه‌ی این تغییرات را بر عهده بگیرد، زیرا اجرای یک سیستم ERP موفق، به معنای تغییر بسیاری از شغل‌هاست.

ت- توجیه اقتصادی و استراتژیک

در این مرحله باید سرمایه‌گذاری بر روی سیستم‌های ERP، توجیه اقتصادی داشته باشد. اجرای یک سیستم ERP جدید، در یک شرکت کوچک بین دو تا سه میلیون دلار و در یک شرکت بزرگ، به یک میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. از طرفی با توجه به سرمایه‌گذاری گزاف مورد احتیاج برای ایجاد یک سیستم ERP، باید دقت لازم د ر منافع و هزینه‌ها و سودآوری در این سرمایه‌گذاری صورت گیرد، بنابراین توجیه‌های اقتصادی و استراتژیک در نصب پروژه ERP در اولویت قرار دارد؛ زیرا سرمایه‌گذاری بالایی احتیاج دارد. نکته‌ی قابل توجه دیگر این است که توجیه اقتصادی و استراتژیک به تشخیص مزایای نهفته‌ای که با اجرای ERP اتفاق می‌افتد، کمک می‌کند.

برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) (بخش نخست)

نویسنده : مهدی فضلعلی
ناشر : همکاران سیستم
تاریخ انتشار : 11/02/1384

یکی ازپیش­رفت­های مهم در پنج سال گذشته در زمینه­ی فناوری OM، به وجود آمدن یک نرم افزارجدید به نام ERP است.

 ERP به وسیله­ی DELOITTE و TOUCHE به عنوان یک بسته­ی نرم­افزار تجاری شناخته شده است که توانایی­های زیر را در اختیار شرکت­ها و سازمان­ها قرار می‌دهد:

1) یکپارچه و خودکار کردن بیش­تر فرآیندهای تجاری.

2) به کارگیری داده­ها و عملیات عمومی در سراسر شرکت.

3) تولید و ارزیابی اطلاعات دریک محیط زمان واقعی.

هدف ERP، هماهنگ کردن کل فعالیت­های شرکت، از ارزیابی عرضه کننده تا صورت­حساب مشتریان، است.ERP از یک بانک اطلاعاتی متمرکز برای کمک به جریان یافتن اطلاعات، بین وظایف ساخت، خرید، مالی، لجستیک و منابع انسانی در شرکت استفاده می­کند.

برنامه­ریزی منابع سازمان ((ERP، مجموعه­ای است که در سامان­دهی فرآیندهای تجاری سنتی مانند کنترل موجودی، برنامه­ریزی احتیاجات مواد و پردازش سفارش کاربرد دارد. ماهیت ERP یکپارچه کردن کل منابع سازمان از دیدگاه اطلاعاتی است. یکپارچه کردن به معنای ارتباط بیش­تر، ترکیب شدن یا به طور ساده با یکدیگر بودن است. دراین یکپارچگی، اطلاعات تکراری حذف می­شود، در زمان صرفه­جویی می­شود و کارایی عملیات بهبود می­یابد. یکپارچگی در یک سیستم ERP تنها به اطلاعات محدود نمی­شود و ممکن است مهندسی مجدد کسب و کار را نیز دربر گیرد.

این نرم­افزار در ابتدا کسب و کار شرکت را بررسی می­کند. پس از آن بر روی مضامین یکپارچه­سازی داده، کاهش هزینه­های تعامل و سرعت و صحت اطلاعات، به عنوان مباحث کلیدی استراتژیک تمرکز می­شود.

صنعت ERP به سرعت درحال رشد و توسعه است، درطول یک سال گذشته 20هزار شرکت، 10میلیارد دلار به فروشندگان نرم­افزارERP پرداخت کرده­اند.

دریک سیستم ERP، داده­هایی که دریک زمان وارد شده­اند، به تنهایی به یک بانک اطلاعاتی مشترک، کامل و سازگار که برای همه کاربردها قابل استفاده باشد، تبدیل می­شود. برای مثال، وقتی یک فروشنده  NIKE، سفارش20000 جفت کفش را برای FOOTLOCKER، در سیستمERP ثبت می­کند، داده­ها به طور مداوم در دست­رس واحدهای ساخت قرارمی­گیرند. اگرموجودی سفارش در انبار موجود باشد، کارکنان تولید شروع به پر کردن سفارش می­کنند، حسابداری فاکتور FOOTLOCKER راچاپ می­کند و حمل ونقل، FOOTLOCKER را از تاریخ دریافت آگاه می­کند. فروشنده یا حتا مشتری، می­تواند هر نقطه از فرآیند سفارش را کنترل کند. این عمل به وسیله­ی استفاده از داده­های یکسان و کاربردهای مشترک صورت می­گیرد. برای رسیدن به این سازگاری، مفهوم داده­ها باید در سراسر شرکت به صورت یکسان تعریف شوند.

در مثال NIKE، این مفهوم با یکپارچه­سازی عملیات تولیدی در موقعیت­های گوناگون از ویتنام تا چین و مکزیک، در واحدهای تجاری درسراسر جهان، با پول­های متفاوت و زبان­های مختلف میسر شده است.

بیش­تر کاربردهایERP برای تولید سفارشی است. فروشندگان اصلی، SAPAG (یک شرکت آلمانی)، Baan (یک شرکت هلندی)، J.DEdwards، Peoplesoft و Oracle (همه ازآمریکا) الگوهای سفارشی شده­ای را برای صنعت­های خاص شروع کرده­اند.

اگرچه بیش­تر تولیدکنندگان، نرم­افزار را مطابق میل فروشندگان می­سازند، بیش­تر شرکت­ها، هزینه­هایی بیش ازپنج برابر قیمت نرم افزار خرج می­کنند تا در شرکت آن­ها مورد استفاده قرار گیرد. برنامه­هایERP برای یک شرکت خیلی کوچک هزینه­ای افزون بر 300000 دلار در پی دارد. این مبلغ برای یک شرکت بزرگ مانند جنرال موتور یا کوکاکولا به بیش از صدها میلیون دلار افزایش می­یابد.

تفاوت بین ERPو یک بانک اطلاعاتی مرکزی

 (2000) Jacobs به شیوه­ای ساده به این سوال پاسخ می­دهد. در یک بانک اطلاعاتی مرکزی، اطلاعات از نواحی عملیاتی مختلف به بانک اطلاعاتی مرکزی می­آیند، در حالی که در یک سیستم ERP، هر کدام از بخش­های عملیات با یکدیگر و همچنین با بانک اطلاعاتی مرتبط هستند.

بانک اطلاعاتی مرکزی در یک بنگاه

سیستم ERP در یک بنگاه

به این معنا که ERP همه­ی ارتباطات بین نواحی عملیاتی مختلف مانند ساخت، مالی، حسابداری، بازاریابی و... را برقرار می­کند.

ERP باید در انجام دو عمل بسیار مهم توانایی داشته باشد؛ نخست به اشتراک گذاشتن اطلاعات (همان کاری که بانک اطلاعاتی مرکزی انجام می­دهد) و دوم یکپارچه کردن فرآیند (ویژگی یکتای سیستم­های ERP). زمانی که این دو فعالیت توسط یک سیستم ERP به خوبی انجام شود، منابع سازمان بهینه می­شوند، هزینه­ها کاهش و درآمدها افزایش می­یابد.

مزاِیا ومعایب سیستم­های ERP

مزایا

1) زنجیره­ی تامین، تولید، فرآیند اداری و مدیریت روابط مشتری را یکپارچه می­کند.

2) بانک­های اطلاعاتی جامع ایجاد می­کند.

3) تفرقه در واحدها را از بین می­رود و به تخصیص «بهترین فرآیندها» کمک می­کند.

4) ارتباطات و همکاری وسیع جهانی را افزایش می­دهد.

5) به یکپارچگی واحدهای تجاری و مکان­های چندگانه کمک می­کند.

6) امکان ارایه­ی یک مزایای رقابتی را فراهم می­کند.

7) کاهش زمان تحویل و دوره­ی زمانی ازطریق به کم­ترین میزان رساندن تاخیرهای گزارش­گیری و بازیابی ذخیره­ی زمان­ها

معایب

1) خریداری آن بسیار گران و سفارشی کردن آن بسیار پرهزینه­تر است.

2) به کارگیری آن ممکن است به تغییرات اساسی در ساختار و فرآیند شرکت نیاز داشته باشد.

3) استفاده از آن بسیار پیچیده است، به گونه­ای که همه­ی شرکت­ها نمی­توانند خود را با آن تعدیل کنند.

4) وقت­گیر است، تا جایی که بهتر است از طریق تاکید بر روی مباحث حساس و سیاست­های داخلی زمان صرف شده را به حداقل رساند.

فناوری اطلاعات

در این مقاله فناوری اطلاعات تعریف شده و با سیستم‌های اطلاعات و علوم رایانه مقایسه می‌شود.

1- تعریف فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات عبارتست از کاربرد رایانه‌ها و دیگر فناوری‌ها برای کار با اطلاعات. در اینجا هر گونه فناوری اعم از هر گونه وسیله یا تکنیک مد نظر است. عموماً در فناوری اطلاعات به اشتباه، کار با اطلاعات تنها از طریق فناوری‌های رایانه و ارتباطات و محصولات مرتبط مد نظر قرار گرفته است. باید توجه داشت که واژه فناوری عبارتست از مطالعه چگونگی استفاده از ساخته‌های بشری در دستیابی به اهداف و مقاصدی مانند ارائه محصولات و خدمات؛ این واژه تنها به خود مصنوعات بشری اشاره نمی‌کند.

2- کاربرد‌های فناوری اطلاعات

(1) سیستم‌های اطلاعات

(2) کار با رایانه به صورت شخصی

(3) علم و پژوهش

(4) کنترل فرایند یا وسیله

(5) آموزش

(6) طراحی با کمک رایانه

(7) هوش مصنوعی

3- سیستم اطلاعات و فناوری اطلاعات

یک سیستم اطلاعات سیستمی برای پردازش، ذخیره، تحلیل، و اشاعه اطلاعات در دستیابی به یک مقصود مشخص است. سیستم اطلاعات حتماً نباید رایانه‌ای باشد یا از دیگر فناوری‌ها استفاده کند اگر چه امروزه استفاده از رایانه در سیستم‌های اطلاعات گریزناپذیر است. یک کابینت نگهداری پرونده‌ها یک سیستم اطلاعات در شکل ابتدایی است. سیستم‌های اطلاعات حوزه‌ای متفاوت از فناوری اطلاعات است اگر چه هر دو با اطلاعات سر و کار دارند.

اگر طبق تعریف سیستم‌های اطلاعات، فرایندهای جمع‌آوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات مد نظر باشد آنگاه سیستم‌های اطلاعات حوزه‌ای وسیع‌تر از فناوری اطلاعات است چرا که فناوری اطلاعات به نحوه استفاده از فناوری‌ها در انجام فرایندهای فوق معطوف می‌شود در حالیکه سیستم‌های اطلاعات به چیستی و چگونگی، مسائل و ابعاد سیاسی، اقتصادی، فنی و ملاحظات امکانپذیری، طراحی و مدیریت سیستم موردنیاز می‌پردازد. اگر خود را محدود به سیستم های اطلاعات نکنیم آنگاه سیستم های اطلاعات و فناوری اطلاعات دو حوزه جدا از هم هستند.

4- فناوری اطلاعات و علوم رایانه

تفاوت‌های فناوری اطلاعات و علوم رایانه را می‌توان در دو سطح حرفه‌ای و آموزشی به شکل زیر بیان کرد:

4-1- سطح حرفه‌ای

(1) متخصصان علوم رایانه به ساخت و تعمیم فناوری تمایل دارند در حالیکه فناوران اطلاعات به کاربرد فناوری در حل مسائل واقعی علاقه‌مندند.

(2)متخصصان علوم رایانه معطوف به خود رایانه هستند و اینکه چگونه کار می‌کند در حالیکه فناوران اطلاعات به رایانه به عنوان ابزاری برای حل مسائل نگاه می‌کنند.

(3) فناوران اطلاعات نیاز به فناوری را تعیین می‌کنند در حالیکه متخصصان علوم رایانه فناوری مورد نیاز را تولید می‌کنند.

4-2- سطح آموزشی

(1) در علوم رایانه تأکید بیشتری نسبت به فناوری اطلاعات بر برنامه‌نویسی است.

(2) فناوران اطلاعات نرم‌افزارهای کاربردی تولید می‌کنند اما سبک برنامه‌نویسی متفاوت از علوم رایانه است. پروژه فناوری اطلاعات عموماً شامل کنار هم قراردادن اجزاء در محیط برنامه‌نویسی سطح بالا و ایجاد رابط کاربر برای کار با آن اجزاست. نرم افزارهای متخصصان علوم رایانه شامل برنامه‌های بزرگتر است که به شکل سنتی نوشته می‌شوند و تمرکز بر معماری نرم‌افزار و موضوعات الگوریتمی است.

(3) علوم کامپیوتر به ریاضیات بیشتر وابسته است چرا که تعمیم فناوری های تولید شده نیازمند یک پایه ریاضی است.

(4) برنامه آموزشی علوم کامپیوتر عمیق‌تر است از این جهت که پیش‌زمینه‌های بیشتری برای سطوح متوسط و پیشرفته می‌خواهد. فناوری اطلاعات پیش‌زمینه کم‌عمق‌تری می‌خواهد که از این طریق امکان انتقال دانشجویان به رشته فناوری اطلاعات از دیگر رشته‌های اصلی را امکان‌پذیر می‌سازد.

نویسنده مجید امیدوار

منبع:http://www.majidlearn.com/fa/content/view/494/109/

فن آوری ارتباطات و اطلاعات ( ICT)

امروز ما شاهد دگرگونی بسیاری در امر تجارت و بخصوص تجارت جهانی می باشیم امری که نسبت به دهه قبل بسیار متحرک گشته است. تجارت نیازمند برقراری ارتباط با دیگران (بازارهای دیگر ) و حفظ این رابطه است در نتیجه دیگر نمی توان خود را مخفی نمود و از برقراری ارتباط با دیگران صرف نظر نمود. طبیعی است که هر کشور، سازمان و ارگانی برای حفظ حیات و تعادل خود بایستی با دیگران رابطه تجاری و ... برقرار نماید و کوشش نماید این رابطه محکمتر شود چرا که در غیر اینصورت بازار فروش را از دست خواهد داد و این امر بقای سازمان را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد .

تاریخچه تکنولوژی اطلاعات :
اگر چه به نظر میرسد واژه تکنولوژی اطلاعات اصطلاح جدیدی است ولی از نظر مفهوم قدمت آن به زمان شروع برقراری ارتباط میان انسانهای غارنشین برمیگردد. علامتهای دود ،نقاشیهای روی دیوار غارها ، پوست حیوانات و دیگر روشهای ارتباطی از اولین نمادهای تجلی ارتباطات می باشد به عبارت واضح تر صنعت چاپ یکی از اولین صورتهای تکنولوژی اطلاعات در قرنهای اخیر است. اجرای تشکیل دهنده فن آوری اطلاعات به دو جهت قابل تفکیک است که عبارتند از :

اجرای تشکیل دهنده فن آوری اطلاعات :
بستر پیاده سازی و دیگری زیر سیستم های اطلاعاتی .
از منظر بستر پیاده سازی می توان اجرای زیر را نام برد.
1- نرم افزار : برنامه های کامپیوتر که به منظور دریافت ،پردازش و تولید اطلاعات بکار برده می شود.
2- سخت افزار : پردازش و ذخیره سازی ،سخت افزار مورد نیاز به منظور پردازش و سخت افزار لازم جهت ذخیره و بازیابی نمودن اطلاعات مانند انواع حافظه های رایانه ای.
3- سخت افزار ارتباطی : که به منظور برقراری ارتباط میان کامپیوترها بکار می رود.
4- نیروی انسانی : افرادی که در این تکنولوژی شاغل هستند و همچنین آنانی که مصرف کننده محصولات این فن آوری هستند .
5- داده ها و منابع آنها : داده ها به عنوان ماده اولیه فن آوری اطلاعات می باشند این داده ها باید قابل اعتماد جدید و دقیق باشند.

ویژگیها و تعاریفی از فن آوری اطلاعات :
اصطلاح « تکنولوژی اطلاعات » INFORMATION TEEHNOLOJY شامل :
مجموعه تکنیکها و ابزارهای است که در جهت بهینه سازی و پشتیبانی سیستم های فعال بر محوریت اطلاعات و دانش می باشند همچنین شامل مطالعه ، طراحی گسترش ،اجرا ، و نگهداری و مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبنی بر رایانه و بخصوص کاربردهای نرم افزاری رایانه می باشد . ما را در ذخیره سازی ، پردازش ،بازاریابی و انتقال و دریافت اطلاعات یاری می دهد. فن آوری اطلاعات بر دانش و مهارت استفاده از رایانه و سیستم ارتباط از راه دور به همراه ذخیره سازی کاربرد و انتقال اطلاعات تاکید دارد.
IT رشته ای است که از منابع الکترونیکی برای دستیابی به اطلاعات استفاده می کند و اثر سیستم های رایانه ای بر مودم و موسسات را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد.
IT را می توان محل برخورد علم الکترونیک ،پردازش داده ها و ارتباطات مخابراتی دانست.
IT دارای دو ویژگی مهم است نخست از میان رفتن فاصله ها و در کنار هم قرار گرفتن رایانه های ؟ و دوم رایانه ای شدن سیستم های ارتباطات که موجب ایجاد ظرفیتهای جدیدی برای انتقال صدا و تصویر می شود.

اجزای تشکیل دهنده فن آوری اطلاعات از دید زیر سیستمهای اطلاعاتی

1- سیستم های پردازش داده ( TPS ) : داده های اطلاعاتی یک سازمان به این سیستم تزریق می شود و اطلاعات جدید خروجی این سیستم خواهد بود . این اطلاعات برای مصرف کننده ارسال شده و یک نسخه از آن در بانک اطلاعاتی ذخیره می شود.
2- سیستمهای پشتیبانی مشتری ( CTS ) : با این سیستم تمام امکانات لازم برای دادن سفارش الکترونیکی برای مشتری مهیا میگردد. با استفاده از این سیستم مشتری می تواند سفارش کالا یا خدمتی از طریق اینترنت انجام دهد .
3- سیستمهای اطلاعات مدیریت : ( MIS ) : این سیستم مدیریت داده های جمع آوری شده توسط سیستم ETI و پردازش شده توسط سیستم TPS را برای امکان تهیه گزارشات و مدیریت بر آنها را بطور دوره ای و در قالب از پیش تعریف شده را فراهم می سازد . ویژگی مهم MIS آگاه ساختن افراد از وجود اشکال در سیستم است.
4- سیستم های پشتیبانی گروههای کاری WSS: بازسازی ساختار سازمانی که بر اساس مشاهده تغییرات در سیستم می باشد توسط WSS انجام می شود . این سیستم ها عهده دار حل مشکلات و بخصوص یک سازمان و نظارت بر گزارش کار سازمانی می باشد .
5- سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری DSS : این سیستم دارای قابلیت انعطاف پذیری بسیار است و به منظور پشتیبانی تصمیم گیری مسائل غیر ساخت یافتهای ایجاد شده است.
6- هوش مصنوعی AT : هوش مصنوعی علمی است که در آن نحوه ساختن ماشینهای مطرح میگردد که مبنی بر تفکر انسانی عمل می کنند از جمع شاخه های AT می توان به سیستم های خبر اشاره کرد.
7- سیستم های اطلاعات اجرائی ETS در واقع این سیستم یک MIS فعال است که با DSS, AT تلفیق شده است و امکان شناسائی نقاط قوت و ضعف سیستم را برای مدیران مهیا می کند .
8- سیستم های میان سازمانی TOS این سیستم جریان اطلاعات را در میان سازمانها هدایت و کنترل می کند .

مزایا و چالش های IT :
هدایت به منظور پشتیبانی از برنامه ریزی ،طرح ، توسعه و تولید و عرضه محصولات و خدمات می باشد .
استفاده و بکارگیری تکنولوژی اطلاعات دارای مزایای بی شماری است که در زیر اشاره به آنها می شود.
1- با ظهور و پیشرفت IT دیگر هیچ مرز جغرافیایی برای مطالعه و تجارت و ارتباطات وجود ندارد .
2- پیوستگی های اقتصادی ،علمی و سیاسی با افزایش و دستیابی به اطلاعات از طریق منابع مختلف در سراسر جهان ایجاد میگردد.
3- افزایش توانائی ارتباطی و دستیابی و پردازش و انجام به طور ساده ، کمک شایانی به تجارت جهانی می نماید.
4- با استفاده از سیستمهای پیشرفته سخت افزاری و نرم افزاری کاربران قادر به استفاده موثر از اطلاعات خواهد بود.
5- توسعه و پیشرفت چشمگیر در ابزارها ،کاربردها و سیستمهای تکنولوژی اطلاعات موجب ایجاد صنایع پیشرفته می شود .
6- خطای انسانی در پردازش ها و انجام امور به خصوص محاسباتی و آمار کاهش بسیاری دارد.
7- با استفاده از IT مسئله یابی و و فرصت یابی که زیربنای تصمیم گیری و سیاست گذاری صحیح می باشد سریعتر و دقیق تر انجام میگیرد.

چالش ها و اشکالات :
1- در صورت عدم توجه مجامع ، دانشگاهها به سرعت تکنولوژی پیامدهای مالی جبران ناپذیری را بدنبال خواهد داشت.
2- در صورت عدم بکارگیری سیاستهای مقتضی ، افراد سودجو به اطلاعات محرمانه و مهم سازمانها از طریق شبکه اینترنت دسترسی می یابد.
3- به منظور بکارگیری IT به صورت مناسب و گسترده سرمایه گذاری زیادی در سطح کلان لازم است و در صورت عدم تأمین کلیه کوشش ها منتج به نتیجه نخواهد بود.
4- IT نوینی از جامعه را بوجود می آورد در این جامعه جدید قواعد جدی منطبق بر زبان می بایست تهیه و اجرا شوند.

با عنایت به موارد مطروحه از تکنولوژی اطلاعات می توان در ساخت شهر هوشمند که در آن اطلاعات بطور کامل و جامع پیاده سازی شده است و همچنین پارک تکنولوژی که به جهت توسعه سرمایه گذاری در حد متوسط است بهره وری نمود. همچنین از IT در حوزه بهداشت و درمان و خدمات پزشکی به نحوه مطلوبی و در راستای کاهش مشکلات این بخش می توان استفاده کرد که نتایج زیر را بدنبال خواهد داشت . (1 و 2 )
1- افزایش سرعت ، وقت ، کیفیت خدمات ارائه شده .
2- کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی

از IT در حوزه های کاربردهای درمانی ، کاربردهای آموزشی ، بانک اطلاعات پزشکی و کارت مغناطیسی بهداشت فردی نیز می توان استفاده نمود. که تفصیل شرح آن در این مقوله نمیگنجد و انشاء الله به شرح آن در مقالات بعدی پرداخته خواهد شد.

تهیه کننده : نوید قنواتی

منبع : سوابق علمی ، آموزشی وتحقیقات دکتر احمدی

www.hormozganprisons.ir

نوع‌شناسی سیستم‌های اطلاعات

- مقدمه

اگر موضوع مطالعه شما سیستم‌های اطلاعات است، سیستم‌های اطلاعات را تحلیل و طراحی می‌کنید یا قصد دارید سیستم اطلاعات مناسبی برای سازمان خود خریداری کنید یا سفارش تهیه آن را بدهید، داشتن یک دید سیستماتیک از انواع مختلف سیستم‌های اطلاعات، برای درک بهتر حوزه نیازمند سیستم اطلاعات و انتخاب سیستم اطلاعات مناسب خیلی مفید خواهد بود. متأسفانه، هیچ نوع‌شناسی جامع و در عین حال ساده و قابل فهم از سیستم‌های اطلاعات وجود ندارد. هدف این مقاله ارائه یک نوع‌شناسی از سیستم‌های اطلاعات است.

 

2- تعریف سیستم اطلاعات

تعاریف متعددی از سیستم اطلاعات در رشته‌هایی مانند مدیریت، علوم کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار، و علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارائه شده است. تعریف آمده در واژه‌نامه انجمن کتابداری آمریکا (یانگ¹ 1983) تعریفی جامع از سیستم های اطلاعات است که در این مقاله استفاده می شود:

«یک سیستم کامل طراحی شده برای تولید، جمع‌آوری، سازماندهی (پردازش)، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات در یک مؤسسه، سازمان یا هر حوزه تعریف شده دیگر از جامعه».

بر اساس این تعریف، سیستم‌های اطلاعات محدود به سازمان‌ها نمی‌شوند و می‌توانند در محدوده‌ای وسیع‌تر از سازمان، به عنوان مثال یک شهر نیز موضوعیت یابند.

3- نوع‌شناسی بنا شده از سیستم‌های اطلاعات

در این نوع‌شناسی، سیستم‌های اطلاعات بر اساس وجوه زیر دسته‌بندی می‌شوند:

• پشتیبانی ارائه شده توسط سیستم‌های اطلاعات؛
• محتوای اطلاعات پردازش شده در سیستم‌های اطلاعات؛
• حوزه سیستم‌های اطلاعات؛ و
• روش پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات.

3-1- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات بر اساس پشتیبانی ارائه شده

عموماً سیستم‌های اطلاعات به عنوان ابزاری برای پشتیبانی‌های زیر توسعه می‌یابند:

• پشتیبانی اطلاعاتی؛ ارائه پشتیبانی برای دریافت، ذخیره، فیلتر و ردیابی کردن اطلاعات.
• پشتیبانی تصمیم‌گیری؛ استفاده از اطلاعات برای پشتیبانی هوشمند برای رسیدن به تصمیماتی در خصوص مسائل نیمه‌ساخت‌یافته یا ساخت‌نیافته.
• پشتیبانی ارتباطی؛ ارائه پشتیبانی برای به اشتراک گذاشتنن یا تبادل اطلاعات بین کاربران (منتزاس²  1995).

سیستم‌های اطلاعات معمولاً یکی از پشتیبانی‌های فوق را ارائه می‌کنند اما ممکن است که یک سیستم اطلاعات خاص بیش از یکی از پشتیبانی‌های فوق را ارائه نماید.

3-2- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات بر اساس محتوای اطلاعات

سیستم‌های اطلاعات با توجه به محتوای اطلاعات پردازش شده می‌توانند در قالب دسته‌های زیر تفکیک شوند:

• سیستم‌های اطلاعات وظیفه‌محور: این سیستم‌ها برای پردازش اطلاعات تبادلات، عملیات و عملکرد سیستم بکار می‌روند. این سیستم‌ها برای کمک به کاربران در اجرای کارها و وظایفشان طراحی می‌شوند.
• سیستم‌های اطلاعات موضوع‌محور: این نوع سیستم‌های اطلاعات برای اطلاعات یک موضوع توسعه می‌یابند و انواع مشخصی از اطلاعات آن موضوع را به کاربران ارائه می‌کنند (الگندی³  2003).

3-3- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات بر اساس حوزه

منشأ سیستم‌های اطلاعات سازمان‌ها بوده‌اند اما حوزه عمل آنها به سطوح بین‌سازمانی و جامعه نیز گسترش یافته است. به خاطر مشخصه‌های متفاوت این حوزه‌ها، اصول و روش‌های متفاوتی هنگام توسعه سیستم‌های اطلاعات در این حوزه‌ها باید در نظر گرفته شود. بنابراین در نوع‌شناسی ارائه شده در اینجا، سطوح زیر در نظر گرفته می‌شوند:

• سازمانی
• بین سازمانی
• اجتماعی

3-4- تقسیم‌بندی سیستم‌های اطلاعات بر اساس روش پیاده‌سازی

بر اساس رویکردهای توسعه و فناوری‌های سیستم‌های اطلاعات، پیاده‌سازی می‌تواند در وجوه زیر در نظر گرفته شود:

• رسمیت: سیستم‌های اطلاعات رسمی در مقابل غیررسمی. سیستم‌های اطلاعات رسمی بر اساس رویه‌های طراحی شده برای آنها عمل می‌کنند. سیستم‌های اطلاعات غیررسمی هیچ گونه رویه طراحی شده ندارند و بر اساس ارتباط کاربران و الگوهای پیچیده رفتاری عمل می‌‌کنند.
• ماشینی بودن: سیستم‌های اطلاعات دستی در مقابل رایانه‌ای. سیستم‌های اطلاعات رایانه‌ای، سیستم‌هایی هستند که فناوری رایانه را برای انجام همه یا بخشی از کارهای در نظر گرفته شده بکار می‌گیرند.
• ذخیره داده‌ها: سیستم‌های اطلاعات دارای پایگاه داده‌ها در مقابل بدون پایگاه داده‌ها. سیستم‌های دارای پایگاه داده‌ها یک سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها را برای ذخیره و مدیریت داده‌ها بکار می‌گیرند. این سیستم ها مبتنی بر یک مدل داده‌ها هستند. سیستم‌های اطلاعات بدون پایگاه داده‌ها شامل سیستمی از پرونده‌ها و مجموعه مستندات هستند. این سیستم‌ها معمولاً مبتنی بر یک مدل استاندارد نیستند و معمولاً زبان جستجو ندارند.
• معماری: یک رایانه شخصی مستقل در مقابل یک سیستم اطلاعات توزیع شده یا شبکه‌ای.
• روش پردازش: گسسته⁴  در مقابل پیوسته⁵  یا تعاملی؛ پردازش دسته‌ای⁶  در مقابل پردازش در زمان حقیقی⁷  .

این دسته‌بندی اگرچه دید سودمندی از پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات ارائه می‌کند اما به میزان سه دسته‌بندی اول اهمیت ندارند زیرا امروزه بیشتر سیستم‌های اطلاعات، رسمی، رایانه‌ای، دارای پایگاه اطلاعات، شبکه‌ای، پیوسته و در زمان حقیقی هستند.

 

3-5- نوع‌شناسی سیستم‌های اطلاعات سازمانی

سیستم‌های اطلاعات سازمانی شامل چند نوع سیستم اطلاعات متفاوت در حوزه سازمان هستند که تمام آنها وظیفه‌محورند. این سیستم‌های اطلاعات را می‌توان بر اساس موارد زیر دسته‌بندی کرد:

• سطح سازمانی
• حوزه وظیفه‌ای
• فعالیت پشتیبانی‌شده

3-5-1- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات سازمانی بر اساس سطح سازمانی

نیروی انسانی یک سازمان در حوزه و سطوح متفاوت از عملیات و مسئولیت کار می‌کنند، عهده‌دار وظایف متفاوتی هستند و سیستم‌های اطلاعات سازمانی متفاوتی را بکار می‌گیرند. سطوح سازمانی زیر می‌توانند در دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات سازمانی استفاده شوند:

• سطح اداری: کارمندان اداری دسته بزرگی از کارمندان را تشکیل می‌دهند که مدیران را در تمام سطوح پشتیبانی می‌کنند. بین این کارمندان، آنهایی که اطلاعات را استفاده و پردازش می‌کنند یا اشاعه می‌دهند داده‌ورزان⁸  خوانده می‌شوند. داده‌ورزان شامل دفتر داران و منشی‌ها می‌شوند که با واژه‌پردازها و پرونده‌های الکترونیک کار می‌کنند.
• سطح عملیاتی: مدیران عملیاتی یا خط مقدم با عملیات روزانه سازمان درگیرند، تصمیم‌های معمول و مشخصی را اتخاذ می‌کنند و با فعالیت‌هایی مانند برنامه ریزی کوتاه‌مدت، سازماندهی و کنترل درگیرند.
• سطح دانش‌‌ورزی⁹  : این دسته به عنوان مشاوران و معاونان مدیریت میانی و عالی ایفای نقش می‌کنند و اغلب متخصصان موضوعی هستند. خیلی از این متخصصان به عنوان دانش‌ورز¹⁰  دسته‌بندی می‌شوند، افرادی که به عنوان بخشی از کارشان، اطلاعات و دانش تولید می‌کنند و در سازمان بکار می‌گیرند.
• سطح تاکتیکی: مدیران میانی که با برنامه‌‌ریزی کوتاه‌مدت یا میان‌مدت، سازماندهی و کنترل سروکار دارند.
• سطح استراتژیک: مدیران عالی یا استراتژیک که تصمیماتی اتخاذ می‌کنند که مربوط به شرایطی است که می‌تواند جهت و سمت و سوی سازمان را تغییر دهد.

سیستم‌های اطلاعات استفاده شده در هر یک از این سطوح، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد و قابل استفاده در سطح مربوطه می‌باشد.

3-5-2- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات سازمانی بر اساس حوزه وظیفه‌ای

سیستم‌های اطلاعات می‌توانند در وظایف مختلف یک سازمان بکار گرفته شوند. سیستم‌های اطلاعات استفاده شده در هر حوزه وظیفه‌ای دارای مشخصه‌های مشترکی هستند بطوری که می‌توانند بر اساس حوزه وظیفه‌ای دسته‌بندی شوند. هر سازمان دارای دو حوزه وظیفه‌ای عمده است: صف و ستاد. وظایف صف آنهایی هستند که اهداف اصلی سازمان را تأمین می‌کنند. وظایف ستاد از وظایف صف پشتیبانی می‌کنند. حوزه‌های وظیفه‌ای صف سازمانها متفاوت از یکدیگرند، اما تمام سازمانها دارای نوعی از وظیفه مربوط به حسابداری، مالی، فروش و بازاریابی، و منابع انسانی به عنوان حوزه‌های وظیفه‌ای ستاد هستند. سیستم‌های اطلاعات استفاده شده در هر حوزه ستادی از اصول و فنون مشترکی تبعیت می کنند که از سیستم‌های اطلاعات در دیگر حوزه‌ها متفاوتند.

3-5-3- دسته‌بندی سیستم‌های اطلاعات بر اساس فعالیت پشتیبانی شده

بیشتر منابع علمی در خصوص سیستم‌های اطلاعات، سیستم‌های اطلاعات سازمانی را بر اساس نوع فعالیت مورد پشتیبانی دسته‌بندی می‌کنند. موارد زیر انواع کلی سیستم‌های اطلاعات هستند که پشتیبانی مشخصی در سازمان ارائه‌ می‌کنند:

• سیستم‌های پردازش مبادلات¹¹  : سیستم‌های اطلاعات که از طریق رویه‌ها و پردازش اطلاعات بر فعالیت‌های روزانه و تبادلات سازمان کنترل عملیاتی اعمال می‌کنند.
• سیستم‌های اطلاعات مدیریت¹²  : نوعی از سیستم‌های اطلاعات رایانه‌ای که معمولاً داده‌های داخل سازمان را از سیستم‌های پردازش مبادلات گرفته و خلاصه‌سازی معناداری از آنها را در قالب گزارش‌های مدیریت برای پشتیبانی وظایف مدیریت در یک سازمان ارائه می‌کنند.
• سیستم‌های اطلاعات اجرایی¹³  : سیستم اطلاعات مدیریت طراحی شده برای جمع‌‌آوری، تحلیل و خلاصه‌سازی اطلاعات سازمانی داخلی و خارجی کلیدی به منظور کمک به مدیران ارشد و تصمیم‌گیران.
• سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری¹⁴  : نوعی از سیستم اطلاعات رایانه‌ای که در تصمیم‌گیری در خصوص تصمیم‌هایی که نیازمند مدلسازی، فرمولبندی، محاسبات، مقایسات، و انتخاب بهترین یا نمایش پیامدهای محتمل برخی از اقدامات هستند به مدیران کمک می‌کنند.
• سیستم‌های پشتیبان اجرایی¹⁵  : معمولاً به سیستمی گفته می‌شود که مجموعه‌ای از قابلیت‌های وسیع‌تر از سیستم‌های اطلاعات اجرایی شامل پشتیبانی برای ارتباطات الکترونیک (به عنوان مثال پست الکترونیک، کنفرانس رایانه‌ای و واژه‌پرداز)، قابلیت‌های تحلیل داده‌ها (به عنوان مثال صفحه گسترده، زبان جستجو، . . .) و ابزار سازماندهی و برنامه ریزی (به عنوان تقویم الکترونیک و . . .) دارد. بنابراین سیستم‌های پشتیبان اجرایی دارای ویژگی‌هایی برای پشتیبانی‌های اطلاعاتی و ارتباطی علاوه بر پشتیبانی تصمیم‌گیری است.
• سیستم‌های خبره¹⁶  : نوعی از سیستم اطلاعات رایانه‌ای که اطلاعاتی راجع به دانش یا مهارت یک فرد خبره جمع‌آوری می‌کند و مانند او نتایج مورد نظر را ارائه می‌نماید.
• سیستم‌های اتوماسیون اداری¹⁷  : سیستم‌های رایانه‌ای که برای انجام خیلی از وظایف اداری معمول مانند حروفچینی، صورتحساب تهیه کردن و نقل و انتقالات مستندات استفاده می‌شوند.
• سیستم‌های دانش‌ورزی¹⁸  : در تولید و بکارگیری دانش جدید در سازمان به دانش‌ورزان ماهر کمک می‌کنند. سیستم‌های طراحی با استفاده از رایانه که توسط طراحان محصول استفاده می‌شود نه تنها به آنها اجازه می‌دهد که به سادگی تغییرات مورد نظر را بدون دوباره رسم کردن شکل‌ها اعمال کنند بلکه آنها را قادر می‌سازد که محصول را بدون ساخت نمونه‌های فیزیکی تست کنند.

مراجع

---

- Elgendy, H. 2003.Development and implementation of planning information systems in collaborative spatial planning processes. http://www.ubka.uni-karlsruhe.de/cgi-bin/psview?document=/2003/bau-geo/8&search=/2003/bau-geo/8

- Mentzas, G. 1995. A functional taxonomy of computer based information systems. International Journal of Information Management 14(6) 397-410.

- Young, H. ed. 1983. The ALA Glossary of Library and Information Science. Chicago: American Library Association.

پی‌نوشت‌ها

---

1. Young

2. Mentzas

3. Elgendy

4. offline

5. online

6. batch processing

7. real-time processing

8. data work

9. knowledge work

10. knowledge worker

11. Transaction Processing Systems (TPS)

12. Management Information Systems (MIS)

13. Executive Information Systems (EIS)

14. Decision Support Systems (DSS)

15. Executive Support Systems (ESS)

16. Expert Systems (ES)

17. Office Automation Systems (OAS)

18. Knowledge Work Systems (KWS)