استانداردهاى جهانى در خدمت جامعه جهانى اطلاعات

زهرا میرخانى

روساى سازمان هاى بین المللى استاندارد (ISO)، کمیسیون بین المللى الکتروتکنیک (IEC) و دبیر کل اتحادیه بین المللى ارتباطات دوربرد (ITU) به مناسبت روز جهانى استاندارد (14 اکتبر) 22 مهرماه با شعار محورى " استانداردهاى بین المللى در خدمت جامعه جهانى اطلاعات" پیامى صادر کرده اند که در زیرمى‌آید:

امروزه، ما بیش از هر زمان دیگر به اطلاعات بسیارى دسترسى داریم و هر چه از دامنه هزینه دستیابى به این اطلاعات کاسته شود، بر تعداد کاربران آن افزوده شود. به این ترتیب جامعه شناسان، دیگر به فن تکنولوژى، کامپیوتر یا حتى الکترونیک اشاره نمى‌کنند. جامعه اى که نسل حاضر آن را تشکیل مى‌دهد جامعه اى معتقد به توسعه اطلاعات با امید به تغییرات بنیادین در تمامى جنبه هاى زندگى است. لیکن براى توزیع عادلانه منافع مترتب بر آن باید زمینه دستیابى جهان شمول آن را فراهم ساخت.

شبکه هاى کامپیوترى، الکترونیک، تلفن ها و تلویزیونهاى دیجیتالى، سخت افزار و خدمات ذیربط، ساختار لازم براى چنین جامعه اى را تامین مى‌نمایند. بطور اجماع، آنها به عنوان تکنولوژى هاى اطلاعات و ارتباطات (ICTs) شناخته شده اند که بدون آنها ( تکنولوژى هایى که براى توزیع الکترونیکى دانش و اطلاعات مورد نیاز هستند) وجود جامعه جهانى اطلاعات ممکن نخواهد بود. ICT تقریبا بر تمامى جنبه هاى فرآیند توسعه اجتماعى از آموزش مراقبت هاى بهداشتى، مدیریت عمومى، اقتصاد، امور مالى و بانکدارى، بازرگانى، تجارت و روابط بین الملل و انتقال فن آورى تا کاهش فقر تاثیر گذار مى‌باشند.

ICT اکثرا در جوامع صنعتى پیشرفته، منابع خود را داراست و اکنون نقشى مهم و فزاینده در کمک به اقتصاد کشورهاى در حال توسعه و در حال گذار به مرحله تحقق توانمندی هایشان ایفا مى‌نماید. چالش کنونى، یافتن بهترین سازوکار براى کاربرد ابزارهاى جامعه جهانى اطلاعات با هدف دستیابى به توسعه در مقیاسى جهانى و به حداکثر رساندن منافع و همزمان به حداقل رساند موانع موجود است.

کلید انجام امور ICT براى کشورهاى در حال توسعه، استاندارهاى بین المللى تدوین شده توسط کمیسیون بین المللى برق و الکترونیک، سازمان بین المللى استاندارد (ISO) و اتحادیه بین المللى مخابرات (ITU) است. استانداردهاى بین المللى، استفاده از فناورى هاى کنونى و تکنولوژى هاى نوین، کاهش هزینه ها و رفع مشکلات، گشودن بازارها و دستیابى فراگیر و سریع به محصولات و خدمات را تسهیل مىکنند. در دوره حاضر که به عصر همگرایى تکنولوژى هاى دیجیتالى معروف است، سازمان هاى سه گانه فوق بیش از هر زمان دیگر با همگرایى و هم پوشانى بیشتر در طیف کاملى از تکنولوژى اطلاعات و ارتباطات (ICT) فعالیت مى‌نمایند.

استانداردهاى بین المللى توافق هایى هستند که براى ارایه بهترین کارکرد در عرصه جهان صورت گرفته و پذیرفته شده اند و پیامد فرآیندى در برگیرنده شش اصل تعریف شده توسط سازمان تجارت جهانى (WTO) شامل ( دستیبابى آسان، شفافیت، رعایت توافق و بى طرفى، اثر بخشى و مرتبط، منسجم و توسعه فراگیر) مى‌باشند.

بعد توسعه براى رسیدن به آنچه که " توزیع عادلانه اطلاعات" نامیده مى‌شود به عنوان حلقه وصل بین دارندگان و نیازمندان اطلاعات و فناورى ICT حائز اهمیت است.

مزایاى بالقوه استانداردهاى بین المللى به اقتصادهاى در حال توسعه و در حال گذار به نحوى چشمگیر شامل فرصت هاى بهتر براى صنعت کشورهاى در حال رشد و بازارهاى داخلى است. همچنین به کاهش هزینه ها، افزایش انتخاب شرکا توزیع کنندگان، تولید محصولات با پوشش و مقبولیت بازار جهانى و افزایش فرصت هاى صادراتى از طریق کاهش موانع فنى تجارت کمک مى‌نمایند.

مشارکت در روند تدوین استانداردهاى IEC، ISO و ITU به شرکا ذى نفع فرصت مى‌دهد تا استانداردها را مطابق با دیدگاهها و نیازهاى خاص خود چه در کشورهاى توسعه یافته و چه در کشورهاى در حال توسعه تدوین نمایند.

امسال، نخستین دور اجلاس جهانى با موضوع جامعه جهانى اطلاعات (WSIS) نه تنها گسترده وسیعى از مسایل اجتماعى، اقتصادى و فنى را در بر مىگیرد، بلکه برنامه‌اى عملى براى دستیابى توزیع عادلانه اطلاعات را ترسیم مىنماید. ISO، IEC ، ITU فعالانه درگیر فرآیند آماده سازى این جامعه (WSIS) براى اطمینان بخشیدن به این امر مى‌باشند. که نقش حیاتى استانداردهاى بین المللى در تامین بهترین ابزارهاى حمایت از رشد جامعه جهانى اطلاعات و توسعه، مورد استقبال همه جانبه سران دولت هایى که در تاریخ 10-12 دسامبر 2003 در ژنو گردهم مىآیند، قرار خواهد گرفت.

بر اساس ارزیابى کمیسیون اقتصادى ملل متحد آمریکاى لاتین، جهان به حدود 70 سال براى گسترش یکنواخت اطلاعات و 40 سال براى گسترش اطلاعات از طریق تلویزیون نیازمند است ISO ، IEC و ITU تلاش مىکنند تا استانداردهاى بین المللى، رسیدن سریع تر به هدف توزیع عادلانه اطلاعات امروزى را تضمین نمایند