آنچه که همگان بدان اذعان دارند این است که جهان در حال گذار از عصر صنعت و تولید محوری به‌سوی عصر اطلاعات و دانایی و دانش محوری است و براین اساس نیروی انسانی کارآمد در جامعه آینده، نیرویی است که از عهده تولید دانش و تبدیل آن به نوآوری برآید.
در جهان به‌شدت متحول و رقابتی امروز، فناوری‌های نرم و مزیتهای معنوی و فرهنگی به‌تدریج جایگزین فناوری‌های سخت و مزیتهای تکنولوژیک شده و فرایندها نیز به‌جای ساختارها مورد اقبال قرار گرفته‌اند. در همین راستا گفته می‌شود سازمانها و بنگاههایی که خواهان تحولات بنیادین هستند باید آینده‌نگاری را محور برنامه‌های خود قرار داده و به‌جای ساختارها بر فرایندها متمرکز شوند.
آینده‌نگاری (Foresight)، مفهوم گسترده‌ای است که ویژگیهای موج سوم مدیریت (تغییر برای انطباق با محیط آینده) در آن معنا می‌یابد؛ به‌طوری که در آینده‌نگاری جوامع و سازمانها با تعامل و هم‌اندیشی و به‌دور از هرگونه بخشی‌نگری به استقبال دگرگونیهای آینده می‌روند و می‌کوشند خود را نه‌تنها با محیط فعلی، بلکه با محیط آینده سازگار و هماهنگ سازند.
تمامی بنگاههای معتبر دنیا وکشورهای درحال توسعه به درستی از مفهوم آینده نگاری وآینده پژوهی استفاده می کنند و تقریباً سرلوحه برنامه ریزی و ترسیم تمامی فعالیتهای آنان می باشد،آنچه که به اشتباه در جامعه ما تصویر شده است مفهوم آینده نگاری می باشد ، هرنوع برنامه ریزی بلندمدت لزوماً آینده نگاری محسوب نمی شود ،درآینده نگاری به استقبال دگرگونیهای آینده می رویم، و از لحاظ مفهومی حتی با آرمان گرائی نیز متفاوت است زیرا آرمان گرائی روی عنصر "مطلوبیت " تاکید دارد وآینده نگاری علاوه بر عنصرفوق برعنصر "امکان سنجی " نیز تاکید دارد و تا زمانی در کنارتمامی مسائل و موارد موجود نگاه خود را از حالت صرفاً " مد" به "رسالت" تغییر ندهیم ، ترقی خاصی اتفاق نمی افتد.....
درسالهای پیش با صرف اعتباری تقریباً هنگفت ، سند توسعه فناوری اطلاعات وارتباطات دربسیاری از استانها تنظیم شده است ، آنچه که اهمیت دارد نوشتن سند توسعه IT از مفاهیم رسالتی و اجرائی بدور بوده است !. آنچه که به برداشت شخصی اتفاق افتاده این است که فرایند آینده نگاری برای تنظیم سند چشم انداز به هیچ وجه انجام نشده است. ماهیت این سند، بیشتر آرمانی است و سعی دارد با ترسیم آرمانهای مطلوب، مسیر را تسهیل کند. به همین علت می تواند تنها می تواند در فرایندهای آینده نگاری مورداستفاده قرار گیرد.حال سوال مهم این که وظیفه آینده نگاری این سند با کدام بخش یا سازمان می باشد ؟ و چگونه می توان از مستندات این سند استفاده نمود ؟ اگردرکنار این مسائل آینده‌نگاری را به مفهوم به‌استقبال آینده‌رفتن به‌صورت جمعی بدانیم، درفضائی که سازمانهای ما به یکدیگر پیوسته نمی باشند، صحبت از آینده‌نگاری بی‌معنا خواهد بود.....
بنابراین خیلی ساده می توان استدلال عدم رسالت صحیح در تدوین سند را اثبات نمود ، زیرا حداقل پیش نیازهای لازم مورد تاکید و اجرا حتی در سند هم نشده است...
واما......
نویسنده : علی شمیرانی -- تماس با نویسنده مقاله
فراهم آوردن اطلاعات و خدمات از طریق اینترنت از سوى سازمان هاى عمومى آمریکا، راه جدیدى را براى ارتباط بیشتر با دولت در اختیار مردم این کشور گذاشته است، که تا یک دهه پیش چنین امکانى وجود نداشت. به همین منظور تحقیقى با عنوان «چگونه آمریکایى ها با دولت در تماس هستند» توسط مؤسسه Pew Internet &American Life انجام شد که در ۲۴ مه سال ۲۰۰۴ به پایان رسید.در این تحقیق گذشته از روش هاى ارتباط مردم با بخش هاى مختلف دولتى همچون استفاده از تلفن، مراجعه حضورى و ارسال نامه، روش هاى جدید در استقرار دولت الکترونیکى آمریکا نیز مورد بررسى قرار گرفته است.در این گزارش همچنین به ارزیابى روش هاى دسترسى مردم به دولتمردان و میزان رضایتمندى آنها نیز پرداخته شده است. گزارش مذکور به بررسى ویژگى ها و محدودیت هاى حاصله از دولت الکترونیکى در قیاس با روش هاى سابق نیز پرداخته است.یکى از مهم ترین فواید ناشى از گسترش دولت الکترونیکى در آمریکا، تسهیل جریان گسترش اطلاعات میان شهروندان و دولت است. بسیارى از آمریکایى ها مى گویند، اینترنت به آنها کمک کرده تا با سهولت بیشترى به تجارت با دولت بپردازند.
ادامه مطلب ...یران با پدیده شهرهای الکترونیک غریبه نیست هر چند تاکنون
پروژه‌هایی نظیر شهر الکترونیک کیش، تهران و حتی مشهد فقط در حد حرف باقی
مانده و حداکثر عملکرد آنها به راه‌اندازی یک سایت اینترنتی خلاصه شده است.
اما شهر الکترونیکی چیست و چه نوع خدماتی باید از طریق این پروژه به مردم
ارائه شود. زیرساخت‌های فنی و مخابراتی این پروژه چگونه باید باشد و چرا
پروژه‌های اجرا شده در ایران هنوز نتوانسته است انتظارات افکار عمومی را
برآورده کند. وضعیت این پروژه‌ها در حال حاضر چگونه است، چه مطالعات و
پژوهش‌ها و فعالیت‌هایی در راستای تحقق شهر الکترونیکی در ایران انجام شده
است، موانع و مشکلات موجود در راه تحقق این ایده چیست برگزاری نمایشگاه
اله‌سیت در مشهد انگیزه‌ای شد تا خبرنگار گروه دانش و فناوری، با دکتر علی
اکبر جلالی استاد دانشگاه علم و صنعت وبانی شهرهای الکترونیک این مسائل را
به بحث بگذارد.
ادامه مطلب ...
دستاوردهاى زندگى الکترونیک در سرعت بخشى و خدمت رسانى و افزایش دقت عمل در کارهاى گوناگون امکان پذیر نیست ولى این پدیده نیز مانند همه دستاورد هاى بشرى همواره دو کفه ترازو دارد که با بالا رفتن یکى، دیگرى رو به پائین میل خواهد کرد. کفه منافع و کفه مضرات. منافع و ویژگى هاى مثبت زندگى الکترونیک از جمله مباحثى است که نیازى به اثبات و تفصیل ندارد و یا کفه مثبت آن به عینه براى همگان لمس شدنى است ولى آن کفه مضرات است که از چشم بسیارى پنهان خواهد ماند. این مضرات شامل موارد زیر است:
ادامه مطلب ...
نوشته: محمد قلم چی
ناشر: روزنامه همشهری
کشور ما در سال 2007 با 18 میلیون کاربر اینترنت، 7/53 درصد از کل کاربران خاور میانه را به خود اختصاص داده است
سوال اصلی آن است که چند درصد از این کاربران را می توان شهروند الکترونیک نامید؟
در کشور ما استفاده از نرم افزارهای گفت‌وگو که معروف ترین آنها Yahoo Messenger است، طرفداران زیادی دارد و در یک تحقیق میدانی به عمل آمده در میان دانشجویان مشخص شده که 74 درصد از زمانی که دانشجویان در اینترنت صرف می کنند، مشغول استفاده از نرم افزار ها و سایت‌های گفت‌وگو و دوست یابی هستند.
با نگاهی به کاربردهای شهروند الکترونیک قابل استفاده ایجاد شده در کشور، در می یابیم که کاربران به سرعت استفاده از این کاربردها را فرا گرفته و به خوبی و به کرات از آنها استفاده می‌نمایند. این مسئله نشانگر آن است که چنانچه به حرکت‌های خود در ایجاد بسترها و کاربردها شتاب بیشتری بدهیم، قطعا از پتانسیل بسیار بالایی برخورداریم.
ادامه مطلب ...انتخاب‌های واقعی در دنیای مجازی
● تاریخچه نظرسنجی الکترونیکیباگسترش و توسعه شبکه جهانی اینترنت، گمانه‌زنی و نظرسنجی‌های اینترنتی نیز رفته رفته جای خود را در میان روش‌های سنتی نظرسنجی باز کرد؛ تا جاییکه امروزه ده‌ها هزار سایت اینترنتی موضوعات مختلفی را مورد نظرسنجی از بازدیدکنندگان و مراجعه‌کنندگان خود قرار می‌دهند. در این میان سایت اطلاع‌رسانی، CNN را می‌توان جزو نخستین مراکزی دانست که به صورت گسترده نظرسنجی اینترنتی را از بازدیدکنندگان خود انجام داد. سابقه استفاده از نظرسنجی الکترونیکی به دهه ۱۹۶۰ میلادی باز می‌گردد که در دانشگاه‌ها به کمک ماشین‌های پانچ انجام می‌شد. یکی از رایج‌ترین کاربردهای نظرسنجی الکترونیکی را می‌توان در برگزاری انتخابات مشاهده کرد. در سال ۲۰۰۵، کشور هند با استفاده از کیوسک‌های نظرسنجی اینترنتی توانست قریب به ۵۰۰۰ تن در مصرف کاغذ صرفه‌جویی کند. میزان استفاده از روش‌های نظرسنجی الکترونیکی به سرعت رو به گسترش است. به ویژه در کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای در حال توسعه؛ تا جاییکه برخی از کشورهای اروپایی و امریکایی انتخابات خود را به صورت الکترونیکی (اینترنتی) برگزار می‌کنند.
امروزه مشهورترین نظرسنجی‌های الکترونیکی توسط سایت‌های CNN و BBC به‌صورت پرسش‌های روزانه از مسائل مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی انجام می‌شود. نظرسنجی الکترونیکی در بسیاری از سایت‌ها و وبلاگ‌های ایرانی نیز مشاهده می‌شود.
دکترهادی خانیکی
۱ـ پیدایش جامعه شبکه ای
انقلابی که در فناوری اطلاعات از دهه ۱۹۷۰ در آمریکا پا گرفت، انگاره
تازه ای را به دنبال داشت که به سرعت بر همه عرصه های نظری سایه انداخت.
ایجاد نخستین شبکه های اطلاع رسانی در کالیفرنیا سرانجام به تکوین جامعه
شبکه ای در جهان انجامیده است که از خصوصیات مهم آن فعال شدن جنبش هایی
بوده است که هویت های حذف شده یا به حاشیه رانده شده ای را می جویند، در
این فرآیند کالاهای فرهنگی به جای کالاهای مادی اهمیت یافته اند و دفاع از
منزلت انسانی و کنش فرهنگی در برابر منطق دیوان سالاری و بازار حتی تا
حدودی به جای مبارزه های طبقاتی نشسته است. به این ترتیب، انقلابی به
مراتب موثرتر از انقلاب صنعتی قرن هجده شکل گرفته و بر اقتصاد، جامعه و
فرهنگ عمیقاً تاثیر نهاده است. «ویژگی بارز انقلاب تکنولوژیک کنونی، نه
محوریت دانش و اطلاعات بلکه کاربرد این دانش و اطلاعات و انتقال آنها در
یک چرخه بازخورد فزاینده میان نوآوری و کاربردهای نوآوری است.»
نویسنده :روشنک جانجانی
|
متاسفانه به رغم وجود امکانات مختلف سخت افزاری و نرم افزاری در سازمان ها و ادارات دولتی، به علت عدم استفاده بهینه از آنها، فاصله بسیار زیاد و چشمگیری میان سطح دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور و دیگر نقاط جهان وجود دارد. این فاصله خود به شاخصی برای شناسایی میزان عدم توسعه یافتگی کشور در سطح بین المللی تبدیل شده است. از سوی دیگر راهبردهای مصوب و کلان توسعه بلندمدت کشور مبنی بر کاهش بدنه دولت و واگذاری امور تصدی گری به بخش خصوصی و افزایش توان نظارتی و اعمال حاکمیت در بخش های مختلف نظام سیاسی- اداری، ضرورت استفاده از شیوه های جدید و فناوری های نوین را آشکار می سازد. برنامه کلی دولت در این زمینه تحت عنوان توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات (تکفا) چند سالی است در دست اقدام و اجرا است. یکی از طرح های این برنامه تحقق دولت الکترونیک است. دولت الکترونیک چیست دولت الکترونیک تماماً راجع به موارد زیر است؛ سازمان های دولتی با یکدیگر همکاری پویا داشته باشند، از فناوری اطلاعات بهره گیری شود، ارائه و تامین خدمات بهتر برای افراد و سازمان هایی که با خدمات و اطلاعات دولتی سر و کار دارند. عمده انتظارات؛ گسترش استاندارد و وحدت رویه در ارائه خدمات دولتی، ارائه موثرتر خدمات به مردم و جامعه، فراهم ساختن بستری مناسب برای همکاری سازمان های دولتی از طریق فناوری های جدید. تحقق دولت الکترونیک چه مزایایی دارد دولت الکترونیک خدمات بهتر و منسجم تری به ما به عنوان افراد جامعه ارائه کرده و محیط بهتری را برای ساختن اقتصاد مبتنی بر دانایی و رفاه و ایجاد ثروت پایدار تامین می کند. دولت الکترونیک کار مبادله و همکاری با دولت را تسهیل می کند و موجب ارائه خدمات ارزان تر می شود. امروزه ما انتظار داریم ارائه خدمات و اطلاعات در تمام ساعات شبانه روز و در محل کار، منزل، مدرسه و... به صورت بر خط (Online) وجود داشته باشد. ما با سرعت راه های جدید ارتباطات در تجارت و زندگی شخصی خود را پذیرفته ایم. دولت الکترونیک یعنی تغییر شیوه امور حاکمیتی و بهبود نظام مدیریت دولتی بر امور اجرایی کشور. چگونه دولت الکترونیک طراحی می شود؟ دولت باید سه موضوع مهم زیر را که عامل های اصلی موفقیت اجرای دولت الکترونیک هستند، تعریف و تبیین کند. این موضوع ها عبارتند از چشم انداز، راهبرد و برنامه اجرایی. چشم انداز عبارت است از بهبود امور اجرایی دولت به منظور تهیه و تامین کارایی، اثربخشی، برابری و عدالت برای همگان. اهداف دولت الکترونیک
راهبرد؛ انتقال فرآیندهای داخلی و خارجی، انجام امور به سمت مشتری گرایی که بر پایه فناوری های مبتنی بر شبکه و بهره گیری از فناوری ارتباطات امکان پذیر است. معنا و مفهوم دولت الکترونیک برای مردم عادی چه خواهد بود منظور از ایجاد دولت الکترونیک وحدت مردم است، نه تفرقه. برای مردم بهتر است نظرات خود را به دولت منتقل کنند زیرا خدمات بهتری به مردم توسط سازمان دهی دولتی ارائه می شود. خدمات بهتر و یکپارچه تری به مردم ارائه خواهد شد، زیرا سازمان های دولتی به طور موثرتری با یکدیگر تامل و همکاری خواهند داشت. آگاهی و اطلاعات مردم از قوانین و مقررات، آیین نامه ها، خط مشی ها و تنوع خدمات بیشتر خواهد شد. فرصت ها از دست نمی رود زیرا هیچ سازمان دولتی مسوولیت رهبری و هماهنگی دولت الکترونیک را به تنهایی بر دوش نخواهد داشت. مردم به سرعت به دو گروه دارای امکانات و فاقد امکانات بهره گیری از فناوری تقسیم خواهند شد. به دلایل مختلفی مردم ممکن است ترجیح دهند از خدمات دولت الکترونیک استفاده کنند. از آن جمله می توان به سختی یا هزینه بالای ملاقات و انجام حضوری خدمات مورد نظر یا به روز بودن نسبت به مدارک و تغییرات روال ها در مراجعات حضوری اشاره کرد. با تامین خدمات سریع تر و منعطف تر، دولت الکترونیک برای مردم به منزله تعامل با دستگاه های دولتی در زمان مناسب برای آنها و بدون مراجعه به نزدیک ترین اداره مربوط و ایستادن در صف های طولانی خواهد بود. استفاده از دولت الکترونیک برای ساکنان مناطق دورافتاده مزیت بسیار بزرگی است. همچنین مشارکت مردم در نظرخواهی های دولتی و رای دادن به صورت بر خط را ممکن می سازد. با توجه به دسترسی آسان تر به اطلاعات، مردم بهتر و بیشتر از امور مربوط به زندگی روزمره خود مطلع می شوند. معنای دولت الکترونیک برای کارگاه های بزرگ و کوچک چیست؟ کارگاه ها کار با سازمان های دولتی را بسیار ساده تر و کم هزینه تر از وضعیت فعلی خواهند یافت. تاجران و مسوولان کارگاه ها می توانند از اطلاعات صحیح و مناسبی در مورد قوانین و مقررات و همچنین شیوه کار و مبادلات یکپارچه استفاده کنند. با تشویق استفاده از اینترنت، دولت الکترونیک به طور غیرمستقیم فرصت های زیادی (به ویژه برای کارگاه های کوچک) برای گسترش و تداوم فعالیت فراهم می آورد. منافع چشمگیری برای کارگاه ها با مشارکت دولت در ایجاد اقتصاد مبتنی بر اطلاعات حاصل می شود، زیرا اگرچه تمرکز ایجاد دولت الکترونیک بر ارائه خدمات دولتی به صورت بر خط است لیکن اثرات این عمل باعث ایجاد جنبش و حرکت در مورد خدمات تجاری ایران در اقتصاد جهانی شده و اثرات مثبتی در ارزیابی توانمندی کشورمان در این رابطه دارد. بهبود خدمات عمومی اطلاعات بهنگام از طریق سیستم های یکپارچه فناوری اطلاعات در زمینه های زیر به اشتراک گذارده می شوند؛ امور قضایی، نظارت بر شاخص های زیست محیطی، واکنش به حوادث غیرمترقبه، نظام حمل و نقل و ترابری، بهداشت و درمان، بهزیستی و رفاه، ایمنی و امنیت شهروندان. معنای دولت الکترونیک برای کارکنان و سازمان های بخش دولتی چیست؟ ایجاد دولت الکترونیک اثرات قابل توجهی از نظر راهبردی، سازمانی و فرهنگی بر کارکنان بخش عمومی خواهد داشت. آیا دولت الکترونیک به معنای از دست رفتن شغل برخی از افراد است؟ پیوستن به عصر اطلاعات به معنای تغییر در مهارت های مورد نیاز برخی مشاغل و در نتیجه رشد و کوچک شدن بعضی از سازمان ها و نهادهای دولتی و عمومی خواهد بود. روال و شیوه کار عده یی از کارکنان از حالت دستی به ارائه خدمات برخط تغییر خواهد کرد. رشد قابل توجهی در نقش افرادی که می توانند به استفاده کنندگان از خدمات دولتی (از طریق دولت الکترونیک) خدمت ارائه دهند، در مقابل نبود یا کمبود نیروهای ماهر به وجود خواهد آمد. واحد دولت الکترونیک هماهنگی لازم را در کوشش های هر یک از کارکنان در مورد بهره گیری از فرصت های به وجود آمده در دولت الکترونیک به عمل خواهد آورد. دسترسی به دولت الکترونیک کسانی که کامپیوتر ندارند چه باید بکنند؟ دولت الکترونیک به معنای جایگزین کردن روش های کامپیوتری با روش های فعلی کار و تماس با دولت نیست، بلکه ارائه گزینه یی جدید در کار و تماس با دولت است. مردم هنوز می توانند امور خود را از طریق مراجعه مستقیم، تماس تلفنی یا حتی فرستادن نامه انجام دهند. حتی اگر کسی علاقه یا توانایی استفاده از کامپیوتر را نداشته باشد، کسانی هستند که او را در این امر یاری کرده و خدمات بر خط مورد نیاز وی را تهیه و به او ارائه کنند. خدمات برخط (Online Services). از آنجا که برخی خدمات دولتی نیاز به پرداخت هزینه های مربوط از طریق کارت های اعتباری و به صورت بر خط دارد، نبود مکانیسم این گونه پرداخت ها و عدم پذیرش وجه قانونی امضای الکترونیکی، در فرآیند رشد و تکامل خدمات برخط مانع به وجود آورده اند. از کل جایگاه های اینترنتی دولت های الکترونیک مورد بررسی قرار گرفته، فقط یک درصد آنها (درگاه دولت الکترونیک تایوان) کارت اعتباری و دو درصد (دولت های الکترونیک تایوان و ایرلند) امضای الکترونیکی را می پذیرند. هزینه های ایجاد دولت الکترونیک آشکار است که یکی از موانع اصلی در ایجاد و گسترش دولت الکترونیک در سطح جهان، هزینه توسعه زیربناها و ایجاد جایگاه اینترنتی است. برخی از جایگاه های اینترنتی مانند جایگاه های کشورهای کارائیب که به شدت مورد مراجعه گردشگران هستند، با پذیرش تبلیغات تجاری بخشی از هزینه ها را تامین می کنند. به عنوان یک گزینه برای کشورهای کوچک و فقیر می توان پروژه های کوچک دولت الکترونیک را در سطح مناطق تعریف کرده و اجازه داد آنها با گردآوری اعتبارات کوچک مناطق، بار هزینه های کلان را تا حد زیادی تعدیل کنند. |
|
منبع www.aftab.ir |