آموزش مدیریت استراتژیک-قسمت ششم

مفهوم استراتژی:

برگرفته از کلمه یونانیStrategema به معنی فرمانده ی ارتش که ترکیبی از دو کلمه ی Stratos و Age است.

مفهوم استراتژی ابتدا به معنای فن هدایت، تطبیق و هماهنگ ساز نیروها جهت نیل به اهداف جنگ در علوم نظامی به کار گرفته شده است. سپس تئوریسین های علم مدیریت، استراتژی را چگونگی تخصیص مطلوب منابع کمیاب جهت رسیدن به اهداف اقتصادی تعریف کرده اند.

تعریف استراتژی:

۱-  استراتژی عبارت است از یک طرح واحد و همه جانبه و تلفیقی که نقاط قوت و ضعف سازمان را با فرصت ها و تهدیدات محیطی مربوط ساخته، دست یابی به اهداف اصلی سازمان را میسر می سازد.(چندلر،۱۹۶۲)

۲-  استراتژی عبارت است از الگوی به جریان انداختن تصمیمات.(مینزبرگ ،۱۹۷۸)

۳-  استراتژی عبارت است از الگوی مقاصد، اهداف، خطی مشی های اصلی سازمان و طرح هایی جهت رسیدن به اهداف.( اندروز، ۱۹۷۱)

سیر تحول برنامه ریزی

برنامه ریزی عبارت است از فرآیند تغییر هدف ها و تدوین برنامه ها برای تحقق آن ها.

عوامل اهمیت برنامه ریزی:

۱- منابع کمیاب

۲- تغییر دائمی محیط

۳- رقابت برای استفاده از منابع کمیاب

ویژگی های برنامه ریزی:

۱- برنامه ریزی ماهیتا با پیش بینی همراه است.

۲- برنامه ریزی یک نظام تصمیم گیری است.

۳- برنامه ریزی بر نتایج مطلوبی تاکید دارد که در آینده محقق خواهد شد.

انواع برنامه ها:

۱- بر مبنای چارچوب زمانی:

- کوتاه مدت

- میان مدت

- بلند مدت

۲- دامنه ی کار و وسعت فعالیت ها:

- برنامه ریزی عملیاتی(تاکتیکی)

- برنامه ریزی استراتژیک

سیر تحول برنامه ریزی:

- قبل از جنگ جهانی دوم (۱۹۳۰): بودجه ریزی وکنترل مالی

- در سال ۱۹۴۵ برنامه ریزی بلند مدت رواج یافته است(۵-۳ سال)

- از سال ۱۹۶۰ به بعد: برنامه ریزی استراتژیک

مفهوم استراتژی:

۱-      هدف های بلند مدت عملیات عمده و چگونگی تخصیص منابع را تعیین و اعلام می کند

۲-      حوزه های فعالیت را که سازمان در آن فعال بوده یا قرار است فعال باشد انتخاب می کند.

۳-   سعی می کند در هر یک از واحد های تجاری و تولیدی سازمان مزیت های پایدار و بلند مدت از طریق پاسخ گویی مناسب به تهدیدها و فرصت های محیطی با توجه به نقاط قوت و ضعف ایجاد کند.

۴-      وظایف شاخص وعمده ی مدیران را در سطوح کل سازمان ، واحدهای تجاری – تولیدی و عملیات تعیین می کند.

۵-      یک الگو یا مجموعه ی سازگار، وحدت بخش و یکپارچه از تصمیمات را ایجاد می کند.

۶-      ارزش های اقتصادی و غیر اقتصادی را که می خواهد برای ذینفعان به وجود آورد تعریف می کند.

۷-      مقاصد، نیات و جهت گیری های سازمان را بیان می کند.

۸-      توسعه و نگهداری از قابلیت های محوری یا کلیدی سازمان را هدف خود قرار می دهد.

۹-   سرمایه گذاری لازم د رمنابع محسوس و نامحسوس را برای توسعه ی قابلیت ها و اطمینان از پایداری مزیت های نسبی مشخص و تسهیل می کند.

چرا استراتژی؟

استراتژی تئوری کسب وکاررا به عملکرد تبدیل می نماید. هدف استراتژی یاری رساندن به سازمان در رسیدن به نتیجه ی دل خواه د رمحیطی غیر قابل پیش بینی می باشد. استراتژی به سازمان اجازه می دهد تا به صورت هدفمند از فرصت ها بهره برداری کند. ۵ عامل وجود دارند که می توان آن ها را نقطه ی اطمینان به حساب آورده ومبنای استراتژی قرارداد:

۱-      سقوط نرخ تولد نوزادان د رکشورهای پیشرفته

۲-      دگرگونی درچگونگی هزینه کردن و درآمدهای اضافی

۳-      تعریف کارکرد

۴-      رقابت جهانی

۵-      ناهمروی و ناسازگاری د رمیدان جهانی شدن اقتصاد و از هم پاشیدگی سیاسی

 رویکردهای استراتژیک

روند تکامل استراتژی در بستر رویکردهای مختلف توسعه یافته است. هر رویکرد جدیدی ابعاد تازه ای از مفاهیم عمیق استراتژی را روشن می سازد و پاره ای از ناشناخته های آن را آشکار می کند.

۱-   رویکرد تجویزی(مکتب هاروارد): این رویکرد آغازگر مباحث استراتژیک به حساب می آید. متقدمانی مانند اندروز، چندلر، انسوف پرچمداران این حرکت هستند. این رویکرد به مکتب طراحی استراتژی نیز معروف است. در این رویکرد تدوین استراتژی، فرآیندی گام به گام است و برای هر گام آن دستوالعمل های مشخصی تجویز شده است.

۲-  رویکرد توصیفی: نظریات متفاوت لیندبلوم، کوئین، مینزبرگ سرآغاز رویکرد جدیدی در استراتژی به شمار می آید. صاحبان این مکتب شیوه ی تحلیلی درتدوین استراتژی را مردود دانسته و بر این باورند که استراتژی از مباحث علت و معلول و متعلق به حوزه ی علوم است و نه منطق. لذا فرآیندهای گام به گام و از پیش تعریف شده نمی توانند ما را به تصمیمات درست استراتژیک هدایت کنند. دراین رویکرد چیزی به نام برنامه ریزی وجود ندارد زیرا برنامه ریزی، برنامه تولید می کند نه استراتژی.