جامعه اطلاعاتی 1 (مقدمه)

امروزه بیشترین توجه وقف اطلاعاتی شدن زندگی اجتماعی شده است. دائم به ما گفته می شود که در حال ورود به«عصراطلاعات»هستیم،شیوه ء اطلاعاتی نوین تفوق می یابد،وارد حوزه ء قاتصاد اطلاعاتی جهانی شده ایم.نویسندگان بسیاری حتی از این فراتر رفته اند و ایالات متحده ، بریتانیا ، ژاپن، آلمان و دیگر کشورهایی را که شیوهء زندگی مشابهی دارند ،«جوامع اطلاعاتی» می نامنددر واقع چنین پیداست اطلاعات به چنان اهمیتی دست یتفته که شایستگی آن را دارد تا به صورت نماد عصر حاضر با آن برخوردشود. دقیقاً همین معنی و مفهوم این نماد، منبع مقدار زیادی اختلاف نظر نیز شده است. برای بعضی این مفهوم سازندهء جامعه ای واقعا تخصصی شده و نوع دوست شده است، در حالیکه از نظر عده ای دیگر حاکی از تشدید نظارت بر شهروندان است.
از نظر عده ای خبر از پیدایش جامعه ای فرهیخته را می دهد که به منابع دانش دسترسی فوری دارد، در حالیکه در نظر برخی دیگرسیلاب تبلیغات سطحی، جنجالی و انحرافی بیش نیست.
از نظر بعضب توسعهء دولت ملی بود که نقش اطلاعات را افزایش داد در حالیکه به عقیدهء عده ای دیگر، تحولات در سازماندهی شرکت بود که باعث حیاتی تر شدن نقش اطلاعات گردید.
از یک طرف، کسانی بر این باور هستند که در دوران اخیر، شاهد پیدایش "جامعه اطلاعاتی" هستیم که از همهء جوامع حال و گذشته متمایز است. همهء این نویسندگان روی هم رفته نسبت به اصلاح«جامعهء اطلاعاتی» احساس رضایت نمی کنند. اما همان قدر که دروهء کنونی را به منزلهء نقطهء چرخشی در تحولات اجتماعی قبول دارند، جزو تأیید کنندگان این اصطلاح قرار می گیرند.
از طرف دیگر محققانی وجود دارند که گرچه اهمیت خاص اطلاعات را در دوران مدرن تصدیق می کنند امابر این نظر تأکید دارندکه این ویژگی کانونی دوران حاضر، تداوم همان گذشته است.
در یک سمت کسانی هستند که اعلام می کنند نوع جدیدی از جامعه از دل گذشته بیرون آمده است.
نظریه پردازان این سمت عبارتنداز:
پساــ صنعتی گرایی(دانیل بل وهوادارانش)
پساــ مدرنیسم ( ژان بودریا،مارک پوستر)
تخصصی شدن انعطاف پذیر ( مایکل پایور، چارلز سیبل، لاری هیرش هورن)
شیوه اطلاعاتی تحول ( مانوئل کاستلز)
در دیگر سو نویسندگانی که بر تداول تأکید می ورزند. این نظریه پردازان عبارتند از:
نو مارکسیسم (هربرت شیلر)
نظریهء نظارت (میشل آگلیتا، آلن لیپیتز)
انباشت انعطاف پذیر ( دیویدهاروی)
دولت ملی و خشونت ( آنتونی گیدنز)
حوزهء عمومی ( هابر ماس، نیکولاس گارنهام)

هیچکس در گروه دوم منکر این نمی شود که اطلاعات اهمیت کلیدی برای جهان مدرن دارد، بلکه وبر خلاف قبلی ها، آن ها این استدلال را دارند که شکل و عملکرد اطلاعات تابع قواعد و رسومی است که در طول زمان درازی تثبیت شده اند.

گرد آورنده : محیا برکت