کتاب های مرتبط با فناوری اطلاعات(۲)

مرکز داده با شروع هزاره سوم، بسیاری از محققان و اندیشمندان به نقش بارز فناوری اطلاعات در توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع اذعان دارند. ایشان با توجه به تحولات شگرف در فناوری ارتباطات در دهة 90 میلادی اعتقاد به نقش مهم فناوری اطلاعات به عنوان منبع تحولات بنیادین در قرن بیست و یکم در جهان دارند. امروز باور جهانی به نقش مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات در کاهش مشکلات فقر، نابرابری، بی‌سوادی، بهداشت و غیره دارد. در این راستا این فناوری می‌تواند بخشی از استراتژی ملی توسعه در هرکشور قلمداد شود. در حال حاضر با توسعه شبکه‌های ارتباطی اینترنت و رشد نمائی وب سایت‌ها، امکان ایجاد ارتباط میان پایگاههای داده‌ای و اطلاعاتی فراهم شده و موجب ایجاد جریان بی‌سابقه اطلاعات شده است. در این راستا بسیاری از سازمانها و نهادهای بین‌المللی به تحقیق و ایجاد مراکز داده‌ دست زده‌اند. با ایجاد این مراکز امکان به اشتراک‌گذاری مجموعة ‌منابع داده بصورت یکپارچه و پویا به عموم فراهم می‌شود. ارائه خدمات اطلاع‌رسانی، تجزیه و تحلیل داده‌ها و در نهایت نمایه سازی آنها در محیط ایمن از جمله اهداف اولیه این مراکز می‌باشد.

معماری کلان پروژه های پیشتاز کلیدی کشور امروزه شناخت روندهای فناوری، معماری‌های کلان مربوط، ذخیره و پردازش داده‌ها، امنیت، مدیریت، نگهداری و به‌روزآوری سیستم‌های رایانه‌ای و بکارگیری مؤثر و مفید شبکه‌های تلفیقی جهانی به راحتی دولت‌ها را قادر می‌سازد تا در رویاروئی با این دسته از چالش‌ها برخورد مناسبی را اتخاذ نمایند. بهره‌مندی از کارشناسان، نخبگان و اطلاعات جهانی می‌تواند پاسخگوی نیازهای این دسته از معضلات و چالش‌ها باشد، اما زمانی که با گروه پیچیده‌تر در سلسله مراتب چالش‌ها یعنی رویه‌ها و فرایندها روبرو می‌شویم ورود مفاهیم غامض توسعه منابع انسانی فرایندهای تشخیص، تخصیص و به هزینه‌گرفتن بودجه‌های عمومی، تعیین نقاط سربه سر اقتصادی طرح‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات چالش‌های جدی وبنیادین را پیش روی دست‌اندرکاران حرکت‌های ملی قرار می‌دهد. اما مفاهیم سازمانی که در برگیرنده مدل‌های سازمانی قبل از عصر اطلاعات، حدود اختیارات چندگانه نزاع‌‌های بخشی و فرابخشی، اختیارات قانونی و ضوابط و مقررات ملی و محلی است، به عنوان جدی‌ترین و مشکل‌ترین سطح چالش‌ها در پیش‌روی رهبران سیاسی و برنامه‌ریزان دولت‌ها قرار دارد.

تراکنش های مالی با شروع هزاره سوم، بسیاری از محققان و اندیشمندان به نقش بارز فناوری اطلاعات در توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع اذعان دارند. ایشان با توجه به تحولات شگرف در فناوری ارتباطات در دهة 90 میلادی اعتقاد به نقش مهم فناوری اطلاعات به عنوان منبع تحولات بنیادین در قرن بیست و یکم در جهان دارند. امروز باور جهانی به نقش مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات در کاهش مشکلات فقر، نابرابری، بی‌سوادی، بهداشت و غیره دارد. در این راستا این فناوری می‌تواند بخشی از استراتژی ملی توسعه در هرکشور قلمداد شود. تجارت الکترونیکی در گسترة فناوری اطلاعات، یکی از شاخه‌‌های نوین و پیشرو در جهت ارتقاء دانش و تمدن بشری بشمار می‌رود و ابعاد تکنولوژیکی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را تحت تأثیر خود قرار داده است. براین اساس نزدیکی روزافزون جوامع بشری به یکدیگر و نیل به دهکده جهانی از اهداف عمده آن می‌باشد. دستیابی سریع به اطلاعات صحیح در بعد اقتصادی رمز موفقیت و کامیابی در این عرصه بین‌المللی است.

دولت الکترونیکی در ارتباطات شهروندان و دولت از فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT)، استفاده شایانی به عمل می‌آید. این امر، کارآیی فرآیندهای موجود از قبیل جستجوی اطلاعات یا عملیات مالیاتی را افزایش داده و آنها را مشتری‌محور می‌نماید. اما صرف بهبود فرآیندهای موجود نمی‌تواند وجه تمایزی برای جامعه اطلاعاتی از جامعه صنعتی که سال‌های مدید حاکم بوده است، باشد. فناوری ICT نه‌تنها امکانات نوینی ایجاد می‌کند بلکه امکانات و روابط موجود را نیز دگرگون می‌سازد. این فناوری نه یک ابزار الکترونیکی محض، که ارائه‌دهنده مفهومی کاملاً نوین جهت تشریک مساعی، تخصیص مسئولیت‌ها و نظارت بر امور می‌باشد. لذا در دولت نیز صرف بهبود سازمان دولتی به شکل موجود آن و ارتقای روابط دولت و شهروندان هر قدر هم مهم به‌نظر برسد، کافی نخواهد بود. چنانچه دولت محدود به این امر شود با بحرانی جدی روبرو شده و از ایفای نقش در جامعه پویای امروزی باز می‌ماند. دولت به ناچار می‌بایست هوشیار بوده و پیوسته تأثیر تحولات جدید را بر عملکرد و سازمان‌دهی خود مورد بررسی قرار دهد .

ایجاد توسعه ی پویا ،گزارش نهایی مؤسسه فرصتهای دیجیتال بررسی رویکردهای کشورهای درحال توسعه به ICT نشان می‌دهد که ICT می‌تواند بعنوان بخشی از استراتژی ملی توسعه، نقش مهمی ایفا کند. در این راستا، کشورهای مورد نظر استراتژیهای متفاوتی را دنبال می‌کنند: برخی ICT را برای توسعه صادرات (نظیر کاستاریکا و تایوان) یا ایجاد ظرفیت داخلی (نظیر برزیل، هند و کره) درنظر می‌گیرند و برخی دیگر بدنبال استراتژیهایی هستند که از ICT بعنوان عامل ایجاد توسعه‌های اجتماعی و اقتصادی استفاده نمایند. کشورهایی که از ICT بعنوان عامل ایجاد توسعه استفاده می‌کنند به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول بر تحکیم موقعیت اقتصادی کشور و استفاده از مزایای رقابت در اقتصاد جهانی توجه دارند (نظیر مالزی و ترینیداد و توباگو). دسته دوم صراحتاً بر استفاده از ICT برای حصول اهداف توسعه‌ای که در اجلاس سران هزاره سازمان ملل تعیین شدند، می‌پردازند (نظیر استونی و آفریقای جنوبی).

مالکیت معنوی ، ویژگی‌ها و کاربردها با آغاز به کار شبکه اینترنت و رشد فراگیر آن در سطح جهان، موضوع نام‌گذاری و آدرس‌دهی پایگاه‌های مختلف در اینترنت و ارجاع میزبان¬های مختلف به همدیگر از مسائلی بود که بسیار حساس به نظر می‌آمد؛ تدابیری اتخاذ شد، که بر اساس آن به هر نشانی اینترنتی یک نام و بالعکس اطلاق شده و هر میزبان در شبکه، دارای یک نام خاص (نام دامنه) باشد. بنابراین برای ایجاد تسهیلات و نیز تشخیص نام دامنه‌، سیستم نام‌گذاری نام‌های دامنه (DNS) پایه‌ریزی شد. در این سیستم با وارد کردن نام دامنه در یک مرورگر وب یا در برنامه کاربردی و با پردازش‌های میانی، تبدیل به یک نشانی آی‌پی (IP) شده و مرورگر وب یا برنامه می‌تواند به کمک نشانی آی‌پی مقصد، ارتباطات لازم را برقرار کرده و داده‌ها را انتقال دهد. امروزه درباره اهمیت مالکیت معنوی و حفظ آن در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی مباحث فراوانی مطرح است و گسترش ارتباطات از طریق شبکه جهانی اینترنت و قابلیت دسترسی سریع به تمامی اطلاعات برخط بر اهمیت حفظ این نوع مالکیت افزوده و براعتبار آن می‌افزاید.

زوال فاصله‌ها؛چگونه انقلاب ارتباطات زندگی ما را تغییر خواهد داد؟ از آنجا که مکان و فضا عناصر و اجزای اصلی در هویت و حتی معرفت اجتماعی‌اند، لذا همواره برای اصحاب دانش و فرهنگ مورد تأکید بوده‌اند، احساس متمایز بودن از دیگران که جدایی‌ناپذیر از هویت اجتماعی است نیازمند وجود مرزهای پایدار و کمتر نفوذپذیر است، به بیان دیگر مرزپذیری مکان و به تبع آن فضا امکان تمایز و تعلق به گروههای خاص فرهنگی و اجتماعی را بیشتر می‌کند. این کارویژه‌های هویت‌بخش اکنون در حال تغییر است، مکان‌بندی زندگی اجتماعی بدان‌سان که در جوامع سنتی مشهود بود، در حال دگرگونی است. البته این به معنای آن نیست که عصر ارتباطات و فرایند جهانی شدن مکان و محل و سرزمین را از بین می‌برد. اما مسئله‌ای که پیش روی ماست تحول رابطة میان مکان با هویت و معرفت انسانی و اجتماعی است، رابطة سنتی میان فرهنگ با قلمروهای جغرافیایی در حال تبدیل به رابطه‌ای جدید است. در موقعیت جدید انسانها و جوامع از دایرة تنگ و محدودکنندة زمان فراتر رفته‌اند و در گستره‌ای پهناور از فضا و زمان با یکدیگر رابطه برقرار می‌کنند. آنچه روشن است، جایگزینی رابطه‌ای پیچیده و دوسویه میان انسان امروز و محیط فرهنگی و اجتماعی او به جای رابطة مستقیم و سادة گذشته است،

مجموعه مقالات نقش مراکز داده در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی با همکاری پارک فناوری پردیس همایش نقش مراکز داده در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را در روزهای اول و دوم دی ماه 1383 در تهران برگزار کرد. هدفهای این همایش عبارت بود از: تدوین استانداردها و ادبیات مشترک؛ جلوگیری از موازی‌‌‌کاری و اتلاف منابع؛ و تشریح وظایف و تعریف مأموریت دستگاهها. از نتایج همایش، ارایه مقالاتی در حوزه‌های: بررسی جنبه‌های فنی و اجرایی، کاربردها، مدیریت و موضوعات حقوقی مراکز داده بود. دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی به‌منظور اشاعه دستاوردهای این همایش، مجموعه مقالات این همایش را در یک مجلد ویرایش و تدوین کرد که اینک به جامعه علمی کشور تقدیم می‌شود. در این مجموعة مقالات افزون بر چهارده مقاله ارایه شده، همچنین سند راهبردی مراکز داده کشور و آیین‌نامه مرکز خدمات داده اینترنتی (IDC) نیز در پایان اثر به خوانندگان ارائه شده است. دبیرخانة شورای عالی اطلاع‌رسانی هیچ‌گونه تغییر و تصرفی در محتوای مقالات اعمال نکرده و صرفا به‌منظور یکسان‌سازی الگوی ارایه مقالات به ویرایش صوری آن اقدام کرده است. همچنین معادل لاتینی تمام اختصارات متن مقالات در پانوشتها ارائه شده است.

مقدمه ای بر معماری سازمانی (ویژه مدیران) «معماری سازمانی» رویکرد تقریباً جدیدی است که امروزه بعنوان روشی موثر در تطبیق اهداف راهبردی سازمانها با فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی آنها شناخته شده است. مبحث فوق که تقریبا از اواخر دهه هشتاد و به موازات پیشرفتهای چشم‌گیر در حوزه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی آغاز شده است روز به روز کاربردهای بیشتری یافته و روشها و ابزارهای مربوط به آن در حال تکامل هستند. در حال حاضر این روش در اغلب کشورهای دنیا مورد استفاده بوده و تقریباً مزایای آن برای مدیران اغلب سازمانها شناخته شده است. با توجه به نقش محوری مباحث «معماری سازمانی» در برنامه‌ریزی‌های کلان فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز پیش‌بینی‌های صورت گرفته در رابطه با جایگاه آتی آن در سازمانهای مدرن دنیا، آشنایی مدیران بخشهای دولتی و خصوصی با مفاهیم پایه، مزایا، و نیز کلیات فرایند اجرای معماری سازمانی، می‌تواند کمک شایانی به همگرایی فعالیت‌های برنامه‌ریزی راهبردی و نیز هدایت تغییرات سازمانی نماید.

گزارش چکیده پروژه های کلیدی برنامه توسعه و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران (تکفا) پس از گذشت سه سال از مرحله ی نخست اجرایی برنامه ی تکفا تا پیش از برنامه ی چهارم توسعه ی اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی کشور، ارائه دستاوردها و گزارش خروجی های حاصل از عملکرد پروژه های کلیدی دستگاه های مختلف، برای اولین بار در مجموعه ای مدون انتشار یافته است. این مجموعه گزیده ای از 5000 پروژه فرابخش، بخشی و مشارکت منابع اجرا شده با کلیه ی اعتبارات تکفا می باشد. سایر گزارش ها از قبیل گزارش تفصیلی و مدیریتی مشارکت منابع پیشتر از طریق همین پایگاه اطلاع رسانی ارائه گردیده است.

مجموعه قوانین و مقررات فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران جامعه اطّلاعات یکپارچه، تبلوری مجدد از کلیه فرایندهای متعارف و سنتی اجتماعی نظیر کسب و کار، آموزش و ... و حتی فعالیتهای شخصی، نظیر تفریحات و مانند آن در قالبی نوین و گستره‌ای وسیع‌تر با استفاده از فنّاوری ارتباطات و اطّلاعات (ICT) است. بررسی تجارب دیگران، بیانگر این واقعیت است که حرکتهای توسعه ICT که منشأ بخشی و یا نهادی داشته و فاقد یک برنامه جامع فرابخشی ملی بوده‌اند به سطح مطلوب کارایی نیانجامیده‌اند. همچنین در برخی موارد، نتایج این‌گونه حرکتها به عنوان عوامل کند کننده و محدود کننده حرکتهای ملی هم‌افزا نیز مطرح شده‌اند. لذا تحقق جامعه اطّلاعات یکپارچه در کشور، مستلزم یک برنامه‌ریزی راهبردی و اجرای آن در سطح ملی و در بخشهای مربوط است که باید با هماهنگی، هم‌اندیشی ملی و در سطح مدیران و کلیه کارکنان کشور و با توجه به تجارب کشورهای پیشتاز صورت پذیرد. با توجه به چشم‌انداز بیست ساله کشور و برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دستیابی به رشد اقتصاد ملی دانایی‌محور در تعامل با اقتصاد جهانی، نیازمند هم‌سویی تمامی بخشها و زیرمجموعه‌های کشور در به‌کارگیری فنّاوری ارتباطات و اطّلاعات و تبدی

گزارش روند برگزاری اجلاس جهانی سران در باره جامعه اطلاعاتی (wsis) و مشارکت ایران (ژنو 2003)

قوانین نوین اقتصادی در عصر شبکه ها

ادله الکترونیکی این کتاب، در زمینه کشف و استناد به ادله الکترونیکی، به ویژه ادله مبتنی بر سیستمهای رایانه ای، راهکارهایی ارائه می دهد.اطلاعات بسیار مهمی راجع به افراد و مشاغل،به صورت الکترونیکی ایجاد، ذخیره،پردازش و مبادله می شوند که می توانند نقش مؤثری در فرایند دادخواهی یا تعقیب جزایی داشته باشند. اصولآ نسخه های الکترونیکی می توانند اطلاعات ارزشمندی را ارائه دهند که در نسخه هاس کاغذی وجود ندارد. از آنجا که شرکت ها و اشخاص به طور گسترده ای به سیستمهای رایانه ای خود وابسته شده اندة توجه وکلا و مجریان قانون، به ذخایر ارزشمند اطلاعاتی که در این سیستم ها نگهداری می شوند معطوف شده است. این اشخاص به طور جدی جهت کشف و ارائه داده های الکترونیکی در تمامی دعاوی خود اهتمام می ورزند. نکته جالب توجه دیگری که در کتاب مطرح شده است، راهکارهای دفاعی است که خوانندگان می توانند در دعاوی احتمالی خود و متناسب با قوانین جاری اتخاذ کنند تا از خطرات و هزینه های ناشی از کشف و ارائه ادله الکترونیکی در امان بمانند.

جرایم سایبر هر روزه نیاز شتابان به گسترش کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور خودنمایی می‌کند. ایجاد و تعمیق این کاربری مستلزم شکل‌گیری زیرساخت‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. از این دست می‌توان به زیرساخت‌های حقوقی اشاره کرد. مقررات حقوقی که به تنظیم روابط متقابل فعالان خصوصی و دولتی این حوزه می‌پردازد و ‌بایستی افزون بر قواعد عام جهانی متآثر از روابط فرهنگی حقوقی هر نظام اجتماعی باشد. در این راستا پیدایش شاخه‌های جدید حقوق کیفری و تدوین مقررات فنی جزایی، همواره موضوع نوینی برای قضات، وکلاء، حقوقدانان و سایر علاقه‌مندان به مباحث حقوقی بوده است. از این رو بررسی حقوق کیفری رایانه‌ای مورد توجه قرار گرفته است . فنی و تخصصی بودن امور رایانه‌ای‌ و فعالیت‌های اینترنتی، حقوق کیفری مرتبط با آنها را نیز به کلی فنی و تخصصی ساخته است. گسترش روزافزون فناوری اطلاعات ، تدوین مقررات جزایی مرتبط با رایانه و اینترنت و تعلیم عمومی آنها را ناگریز می‌سازد تا با آگاهی عمومی مردم نسبت به جرائم سایبر از یک طرف و آگاهی فنی و تخصصی قضات و حقوقدانان از طرف دیگر، ضریب امنیت و سلامت محیط سایبر افزایش یابد. کتاب حاضر با عنوان جرای

نگاهی به شورای عالی اطلاع‌رسانی شورای عالی اطلاع رسانی به منظور سیاست گذاری در امر اطلاع رسانی و هدایت شبکه ها و مراکز اطلاعاتی و هماهنگی فعالیت آنها و همچنین تدوین برنامه های میان مدت و بلند مدت در زمینه تحقیقات بنیادی، توسعه ای و کاربردی اطلاع رسانی در قالب نظام اطلاع رسانی نظام جمهوری اسلامی ایران در سال 1377 تصویب و تشکیل شده است. دبیر خانه شورا با هدف آشنایی بیشتر با جایگاه و عملکرد شورا، مجمو عه حاضر را در بخش های مستندات و تشکیلات، مصوبات و فعالیت ها، عملکرد کمیسیون های تخصصی و آیین نامه ها تهیه و منتشر کرده است.

مجموع قوانین‌داوری ومیانجیگری WIPO ‌‍‌[وایپو] کتاب قوانین میانجیگری و داوری، در راستای ایجاد فضای قانونی و ضابطه مند برای رعایت حقوق و مالکیت معنوی(IP: Intellctuall Property) در قلمرو و محیط رایانه ای و اینترنتی کشور و تبیین انواع کاربردها، ویژگیها،مشکلات مرتبط و نیز ارتقاء آگاهی دست اندر کاران به ابعاد مختلف این موضوع مهم که نقش مؤثری در گسترش و ارتقاء بازار و اشتغال صنعت ICT کشور خواهد داشت، ترجمه و در اختیار صاحب نظران قرار گرفته است